Có một tuyệt khúc biển...
Có một tuyệt khúc biển...
Bạn đang sao chép nội dung của nhacxua.vn. Nếu sử dụng cho blog cá nhân, vui lòng ghi rõ nguồn nhacxua.vn kèm theo link bài viết. Nếu là website, kênh truyền thông hoặc liên quan đến thương mại, vui lòng liên hệ trước để được đồng ý. Mọi hình thức vi phạm bản quyền nội dung để kiếm tiền thông qua MMO đều sẽ bị report đến Facebook và Adsense. KHÔNG được đọc lại bài viết để tạo video trên YouTube
Bạn sẽ nghĩ là 'Biển cạn', 'Thuyền và biển', 'Biển nhớ'... Không sai! Nhưng có một tuyệt khúc tôi phải nhắc đến trước, dù không nhiều người biết, ngay cả khi bạn tìm kiếm thì cũng rất ít phiên bản và ca sĩ hát.
- Anh mới phối bài Kiếp dã tràng, em nghe thử không?
- Gởi cho em liền đi…
- Giờ anh mới biết là Từ Công Phụng viết bài hát năm 1968 tại Nha Trang. Nó đã 56 tuổi, bằng tuổi anh.
- Trời đất ơi! Giờ em mới biết...
Kiếp Dã Tràng - Từ Công Phụng
Thật vậy! Tôi biết Kiếp dã tràng lâu rồi chứ không phải bây giờ, từ thời học sinh mấy đứa chụm đầu vào nghe chung cái máy CD và cassette kìa. Nó hấp dẫn tôi bởi sự mơ mộng, bởi cái không gian thấm đẫm mùi biển, và nhất là bởi vẻ đẹp “kinh điển” của một bài hát được viết từ tận 1968, năm tôi mới chào đời. Bất cứ cu cậu học sinh nào “ghiền hợp âm” là ghiền bài hát này. Tôi cũng không ngờ là âm nhạc Việt Nam từ thời xa xưa đã có một bài hát đẹp như vậy. Nếu bạn đã biết đến Somewhere cver the rainbow, hay What a wonderful world… thì Kiếp dã tràng là một bài hát kiểu như vậy: đẹp từ giai điệu, hòa âm cho đến ca từ. Di sản của Từ Công Phụng thì rất nhiều bài hát, nhưng với riêng tôi, tôi đặc biệt ấn tượng với Kiếp dã tràng nhất trong sự nghiệp của ông.
Ấn tượng đầu tiên của tôi là Kiếp dã tràng ẩn chứa một nền hòa âm cực đẹp. Thường một giai điệu hay một bài hát có hai dạng. Ở dạng đầu tiên, dù bạn có cố xoắn não để tìm những nối tiếp hay một khung hòa âm hoàn hảo thì kết quả cuối cùng cũng chỉ là một chiếc áo khoác gượng gạo. Bởi vì bản thân giai điệu hay bài hát ấy không ẩn chứa khả năng để có một nền hòa âm đẹp. Nếu có cố thì cũng chỉ càng nhạt thêm. Kiếp dã tràng lại rơi vào trường hợp thứ hai. Khi giai điệu bài hát vang lên thì một người hòa âm ít sáng tạo nhất cũng có thể nhận ra cái chuyển động những hợp âm tuyệt đẹp của bài hát trong đầu rồi. Anh ta có cố làm khác cũng không được. Vì thế, Kiếp dã tràng đã mang một vẻ đẹp hòa âm tự nhiên từ chính giai điệu: khoan thai như từng bước chân trên cát. Sự nối tiếp nhau, chuyển động hòa âm cho ta cái cảm giác chập chùng của đại dương, nhưng lại rất chặt và khúc chiết.
Biển Hồ Tràm, Long Hải Ảnh: V.T.T
Biển thì lúc nào cũng đẹp. Nhưng cái thời khắc làm cho ta cảm xúc nhất, và cảm nhận rõ nhất cái bao la, mênh mông, buồn thăm thẳm và cảm thấy cuộc đời ta bé nhỏ, lênh đênh và trôi dạt nhất, là lúc chiều xuống chạng vạng, chỉ mình ta với biển:
"Chiều
Vàng vương gót mỏi
Ta dừng chân phiêu du
Lặng nghe sóng gọi ngọt ngào
Hàng dừa nghiêng bóng ru nhau
Thì thầm lời âu yếm..."
Khánh Hà, Lưu Bích, Thúy Anh, Lan Anh - Kiếp Dã Tràng
Có khi nào bạn rảo bước một mình với đôi bàn chân mấp mé những con sóng xô bờ mát lạnh trên bãi biển chiều chạng vạng? Biển cả đẹp vô ngần với ngàn con sóng bạc đầu. Cái mênh mông vô cùng tận ấy chợt làm cho bạn cảm giác mình bé nhỏ, mong manh. Hoài công tìm kiếm, vun vén, mưu cầu rồi cũng chỉ là dã tràng xe cát.
Cảm thức ấy theo tôi chỉ là cái tự nhiên khi ta đối diện trước thiên nhiên rộng lớn, khiến cho ta cảm thấy niềm hạnh phúc cùng tình yêu mà ta nắm giữ quá bé nhỏ và hữu hạn, chứ không hẳn là sự bi quan. Vì thế khi nghe Kiếp dã tràng, nỗi buồn của bài hát chỉ là một con sóng nhỏ bé đã hòa tan vào cái mênh mông rộng lớn của biển cả. Ta tan chảy theo dòng giai điệu và hòa âm tuyệt đẹp của bài hát mà quên đi "cuộc tình nhòa trên cát".
“Thời gian như ngừng trôi giữa chiều tàn tạ
Thầm gọi tên người đã vắng xa phương trời
Cuộc tình như cơn lốc mang theo hồn người
Vào trùng dương khép kín u mê ngàn đời…”
Tuy rằng Kiếp dã tràng ẩn chứa một cảm giác những nối tiếp hòa âm rất đẹp, nhưng nó không phải là một bài toán dễ dàng cho người hòa âm phối khí, và cả cho người hát. Vì nó khá dàn trải, lúc tái hiện phiên khúc thì lặp lại đầy đủ không rút gọn như thường thấy, dễ khiến cho bản phối lê thê, người hát dễ nhàm chán. Rõ nhất là từ khi bài hát ra đời cho đến nay, chưa thấy một bản phối nào cho Kiếp dã tràng mà tôi cảm thấy thích và đúng với vẻ đẹp biển cả rất “trùng dương” của nó, ngoại trừ bản phối của Duy Cường trong album Tâm sự gởi về đâu của Tuấn Ngọc. Về mặt hòa âm, Duy Cường “cảm” đúng gần hết những ẩn chứa bên trong của Kiếp dã tràng, và tái tạo rất tốt bức tranh này. Giọng hát Tuấn Ngọc cũng thế, ông “vào vai” khá gần với kẻ đã lang thang trong “chiều vàng vương gót mỏi, ta dừng chân phiêu du”. Phải là một người đàn ông từng trải, tĩnh tại và khoan thai, bình thản mới đúng với bài hát này.
Kiếp Dã Tràng · Tuấn Ngọc
Với người hòa âm phối khí, nếu cố gắng áp đặt đánh lừa kiểu một đoạn dạo đầu lạ hoắc lạ huơ rồi cho rớt vào Kiếp dã tràng, tôi e rằng sẽ thất bại ê chề. Vì vẻ đẹp của bài hát sẽ “giết chết” những kẻ nào dám đùa giỡn và tự tin thái quá rằng khả năng hòa âm của mình có thể “áp chế” bài hát. Chỉ có thể là nét đẹp thánh thiện của hòa thanh cổ điển, hoặc một chút jazz mới thích hợp với bài hát này mà thôi!
“Thân mang kiếp dã tràng, đem đời se tơ duyên
Trên bãi cát vàng hão huyền
Chợt nghe lớp sóng xô lên
Đời mình niềm cay đắng”
"Trên bãi cát vàng hão huyền..."
Ảnh: V.T.T
Tình yêu ấy chính là biển cả mênh mông, rộng lớn và vô cùng tận ngoài kia.
Thưa Quý Vị:
Chúng ta có câu thành ngữ:
“Dã tràng se cát biển Đông,
Nhọc lòng mà chẳng nên công cán gì”
(Trên internet ghi là “xe”)
Dã tràng là một loại cua biển, sống trên cát ẩm. Nó đào hang, rồi dùng chân, càng và miệng để se cát, nắn cát thành những viên có dáng hình tròn để che chắn bảo vệ hang. Nhưng mỗi khi có sóng biển lớn tràn tới thì cả công trình của nó bị san bằng. Thật tội nghiệp.
NS Từ công Phụng đã mượn sự tích này để nói tới những cuộc tình nhiều khi được vun đắp cẩn thận nhưng cuối cùng có lúc lại không may bị tan vỡ...
“Một mình ta đứng nhìn mối tình duyên tan theo
Ngàn con sóng gào bạc đầu
Nhẹ sầu lên dấu chân ghi cuộc tình nhòa trên cát
Lời người nghe đã chợt lạc loài
Trên thân dã tràng tủi phận
Hoài công tháng năm se cát biển Đông”.
(Từ Công Phụng)
NS Từ Công Phụng.
1) Trích đăng từ Wikipedia
Từ Công Phụng (sinh ngày 27 tháng 7 năm 1942)[1] là một nhạc sĩ người Chăm. Ông là một trong những nhạc sĩ tiêu biểu cho tân nhạc Việt Nam trong thập niên 1960, 1970 cùng với Vũ Thành An, Ngô Thụy Miên, Trịnh Công Sơn và Lê Uyên Phương...[2]; là tác giả của các ca khúc trữ tình được nhiều người biết đến như "Bây giờ tháng mấy", "Mắt lệ cho người", "Giọt lệ cho ngàn sau", "Trên ngọn tình sầu", "Mùa xuân trên đỉnh bình yên",... Ông cũng hát một số trong những bài hát của chính mình.
Ông gặp Từ Dung là con gái út của nhà văn Nguyễn Tường Long - Hoàng Đạo, yêu và cưới cô. Ông cưới cô theo đúng nghĩa là có sính lễ và rước rể về nhà vợ theo truyền thống mẫu hệ của người Chàm. Hai vợ chồng bắt đầu lên sân khấu hát cặp với nhau từ năm 1967, thường sinh hoạt ở Quán Văn trong khuôn viên Văn Khoa từ 1968, cùng thời với Khánh Ly và Trịnh Công Sơn. Hai vợ chồng đã thu một Cuốn băng (Tơ Vàng 3) vào năm 1971, rồi sau đó khi Quán Văn đóng cửa kéo về Quán Gió của Nam Lộc trên đường Võ Tánh.
Ông tham gia sáng tác nhạc từ năm 1960.[3] Sau 30 tháng 4 năm 1975, các sáng tác của ông bị cấm lưu hành tại Việt Nam cho đến năm 2003.
Ông rời Việt Nam từ tháng 10 năm 1980[3] và hiện đang định cư tại Portland, Oregon, Hoa Kỳ.
2) Trích đăng từ “Thuy Nga Paris Encyclopidia”
......................... Trong thời gian học Đại học, Từ Công Phụng đã gặp, yêu và cưới ca sĩ Từ Dung khi đó đang học Văn khoa, là con gái út của nhà văn Nguyễn Tường Long – Hoàng Đạo. Hai vợ chồng bắt đầu lên sân khấu hát cặp với nhau từ năm 1967 và trở thành đôi song ca được yêu thích. Đó cũng là thời điểm làng ca nhạc Sài Gòn có đến 3 cặp đôi nổi tiếng trong giới sinh viên và cùng liên quan đến xứ sở sương mù Đà Lạt: Khánh Ly – Trịnh Công Sơn, Lê Uyên – Phương và Từ Dung – Từ Công Phụng.
Sau khi tốt nghiệp học viện Quốc gia Hành chánh. Từ Công Phụng làm việc cho đài VOF cùng các nghệ sĩ nổi tiếng như Lữ Liên, Anh Ngọc, Kim Tước, Hoàng Quốc Bảo,… Nhiệm vụ của ông là viết lời giới thiệu cho các bài hát Việt Nam. Đài VOF (Voice Of Freedom) là đài Tiếng Nói Tự Do có trụ sở ở số 7 đường Hồng Thập Tự, Sài Gòn. Vừa làm việc trong đài phát thanh, Từ Công Phụng ghi danh học lấy thêm bằng Luật khoa. Là một nhạc sĩ thành danh, Từ Công Phụng cũng theo đuổi con đường học vấn cho đến cùng và là nhạc sĩ Việt Nam hiếm hoi tốt nghiệp 2 trường đại học.
Sau năm 1975, vợ chồng Từ Dung – Từ Công Phụng còn lại ở Sài Gòn và mở một quán cà phê nhỏ trên đường Trần Quang Khải, nhưng thời gian ngắn sau thì họ chia tay.
... Phải đến năm 1980, nhạc sĩ Từ Công Phụng vượt biên cùng với người vợ thứ hai vẫn còn chung sống với ông cho đến ngày nay. Bà tên là Kim Ái, là người đã ở bên cạnh ông vào những lúc gian nan nhất cũng như là hạnh phúc nhất.
Năm 2007, nhạc sĩ Từ Công Phụng bị chẩn đoán ung thư túi mật và đã được giải phẫu, tuy nhiên di chứng để lại đã khiến sức khỏe của ông suy yếu, dẫn đến vào năm 2010, ông lại được chẩn đoán ung thư gan ở giai đoạn cuối, bác sĩ nói ông chỉ còn có thể sống được 3 tháng nữa; tuy nhiên nhờ vào niềm tin, ý chí và tinh thần lạc quan cùng với sự cứu chữa tận tình của bác sĩ và sự chăm sóc chu đáo của vợ, ông đã hồi phục và sống khoẻ mạnh trong 10 năm qua.
Nhạc sĩ hiện đang định cư tại Portland, Oregon, Hoa Kỳ và vẫn tiếp tục theo dõi sức khỏe kể từ sau khi chữa khỏi khối ung thư trong gan
của ông.
Trung tâm Thúy Nga từng thực hiện chương trình vinh danh và những sáng tác của ông:
· Paris By Night 64 - Đêm văn nghệ nhạc thính phòng (cùng với hai nhạc sĩ Tuấn Khanh và Vũ Thành An)
Paris By Night 135 - Từ Công Phụng - Trên Ngọn Tình Sầu (Phát hành 2023) Sau thành công của chương trình này, số tiền mà Từ Công Phụng nhận được từ chương trình được ông dành tặng hết cho cộng đồng người dân tộc Chăm vì ông có xuất thân là người Chăm.
3) Trích đăng từ “Âm Nhạc Online” .
28/7/2022 (Tuấn Khanh).
...... Trong âm nhạc, Từ Công Phụng là một trong những nhạc sĩ rất đặc biệt, bởi viết bất kỳ ca khúc nào ra, ông cũng thích mình là người trình bày nó, rồi đến sau đó, ai yêu thích và đề nghị xin được hát thì ông mới gửi đi. Cũng chính vì vậy, Từ Công Phụng là nhạc sĩ sáng tác nhưng lại được mời lưu diễn rất nhiều để trình bày những ca khúc của mình như một ca sĩ chính, bên cạnh các ca sĩ khác, dù nổi tiếng nhưng vẫn là phụ họa cho ông.
Xin mời Quý Vị thưởng thức nhạc phẩm nổi tiếng này qua sáng tác và tiếng hát của chính tác giả Từ Công Phụng. Phần Video với hình ảnh 4K do Trần Ngọc A. thực hiện.
Xin bấm LINK để xem hình rõ nét.
♪♬ Kiếp Dã Tràng (NS Từ Công Phụng: Sáng tác và trình bày) – Video 4K: Trần Ngọc A.
Trân trọng.
TN.A
