Ai là tác giả bài hát ‘Thuở Làm Thơ Yêu Em’

Ai là tác giả bài hát ‘Thuở Làm Thơ Yêu Em’

(Hình: Thủy Như cung cấp)

Thủy Như

*******

Tìm được tác giả bài hát ‘Thuở làm thơ yêu em’

(Hình: Thủy Như cung cấp)

Lời Tòa Soạn: Ngày 3 Tháng Chín, Ban Biên Tập SGN nhận được email của tác giả Thủy Như, gửi bài viết có tựa đề “Ai là tác giả bài hát ‘Thuở làm thơ yêu em.’” Chị viết: “Bài này tôi viết định tặng cho các bạn của tôi mà thôi, nhưng nghĩ nếu bài được đăng trên trang của quý báo thì nhiều cơ hội có được câu trả lời. Xin lưu ý đây không phải là bài hát do nhạc sĩ Cung Tiến phổ bài thơ cùng tên của nhà thơ Trần Dạ Từ. Ca từ và giai điệu của bài hát đều rất hay nên tôi muốn biết tác giả cũng như bối cảnh của bài hát này. Rất mong nhận được nhiều người trả lời trên trang báo của quý vị.”

Bài “Ai là tác giả bài hát ‘Thuở làm thơ yêu em” được đăng trên SGN ngày 6 Tháng Chín. Hai hôm sau, chúng tôi nhận được email ký tên Bob Doan, cho biết anh “có chút thông tin về bài viết trên của tác giả Thủy Như” và muốn liên lạc với tác giả bài viết.

Chúng tôi chuyển email của anh Bob Doan cho tác giả Thủy Như. Ngày 11 Tháng Chín, tác giả Thủy Như gửi email đến Ban Biên Tập và cho biết: “Tôi nghĩ là tôi đã tìm được câu trả lời từ độc giả Bob Doan. Cũng có nhiều người liên lạc với tôi mong được nhận thông tin về bài hát. Vậy tôi nhờ SGN đăng bài viết của Bob Doan để mọi người cùng xem.”

Và đây là bài của Bob Doan gửi Thủy Như.

***

Hôm Thứ Bảy vừa rồi, trong lúc đang lái xe đi làm trong một chuyến làm việc ở Milan, một người bạn từ Việt Nam nhắn tin.  Vì đang lái xe nên không tiện mở xem, tôi gọi lại và người bạn nói: “Tau mới gởi cho mi cái link. Có người viết về bài hát của mi viết hồi xưa…”

Hai đứa nói chuyện huyên thuyên và rồi những hồi ức và kỷ niệm ngày xưa hiện về.

Vì bận, mãi đến chiều tối lúc lên phi trường đợi máy bay, tôi mới tò mò mở ra đọc. Thật sự mà nói, đây là một bất ngờ vui vui.  Vui vì bài hát mình viết về một cô bạn gái của cái tuổi 19-20 từ… ngàn năm trước, giờ tự nhiên có người nhắc đến trên mặt báo. 

Bạn tôi nói: “Mi viết trả lời cho nhà báo đi.”  Tôi trả lời: “Thôi khi nào rảnh mi trả lời giùm tao.” Gì chứ cái tự khen mình là tôi ngại lắm. Mà thật ra cũng có nhiều lý do để ngại. Chuyện yêu đương ngày xưa, dù là ở cái tuổi mới lớn, nay nhắc lại cũng có thể có ảnh hưởng gì đó với gia đình của những người trong cuộc của bây giờ, nên đắn đo nhiều. Dù cũng đã định không viết nhưng sau khi nghe Youtube và đọc lời bài hát thấy có đôi chỗ không đúng lắm, nên tôi quyết định liên lạc với chị.

Thôi thì ráng lựa lời mà viết vậy.

Thích nhạc Cung Tiến qua những bài Hương Xưa, Hoài Cảm, Thu Vàng…  Tôi bắt gặp bản in bài “Thuở làm thơ yêu em” từ thơ của Trần Dạ Từ với những câu tựa:

Thuở làm thơ yêu em. 

Trời mưa chưa ướt áo. 

Hoa cúc vàng bên thềm. 

Nắng hanh lưng bờ dậu..

Lời thơ, lời nhạc nhẹ nhàng rất xa xưa, rất “Người ơi, một chiều nắng tơ vàng hiền hòa hồn có mơ xa? Người ơi, đường xa lắm con đường về làng dìu mấy thuyền đò.”  Tóm lại, rất… Cung Tiến! Và có lẽ cái ấn tượng sâu sắc với bài thơ, bài hát đó đã cho tôi cái hứng khởi bất chợt  để viết một bài “Thuở làm thơ yêu em” của riêng tôi.

Để hiểu rõ hơn về bài hát thì không thể tránh khỏi phải nhắc đến chút chi tiết người bạn gái đã chia tay hồi đó. Và đây là một trong những cái ngại đã nhắc ở trên.  Hy vọng những người liên quan đọc những dòng này với sự độ lượng cần thiết.

Bạn ấy sinh vào ngày Trăng rằm của mùa Thu.  Vì vậy những “trăng,” những “hương,” những “lá vàng” đều là những gởi gắm ẩn hình.

Tôi trước sống ở huyện Thống Nhất và viết bài đó khoảng chừng năm 87. Một, hai năm sau tôi rời Việt Nam. Nơi sống mới, vì phải hội nhập, phải học, phải làm, tôi bỏ lại đằng sau những đam mê âm nhạc của ngày xưa và rồi bài hát này cũng quên luôn cho đến nhiều năm sau đó, trong một lần về thăm nhà, đi ngang một đám cưới vùng Đồng Nai, tôi tình cờ nghe lại bài này mà không ngờ là một bản nhạc viết tay của mình ngày xưa vẫn còn “sống” bằng cách lan truyền kiểu “nhạc mộc” ở vùng đó. Nghe lại thấy vui vì dầu gì cũng là một đứa con tinh thần của mình.  Và rồi lại quên cho đến khi bạn gởi cho bài báo.

Nhạc viết tay (hồi đó làm gì có máy vi tính như bây giờ) nên tôi không còn bản gốc dù lời thì vẫn nhớ và đã sửa một vài chữ.  Nhạc thì theo nhịp 4/4, cung Đô Trưởng (C Major), điệu Slowrock. Bài hát trong Youtube thật ra có đôi chỗ không đúng lắm, nhưng cũng không sai bao nhiêu.  Chị có thể nhờ cháu chị viết lại.

Thuở Làm Thơ Yêu Em (Ý thơ Trần Dạ Từ)

Thuở làm thơ yêu em, anh đem trăng mây vào hồn

Thuở làm thơ yêu em, anh say trọn màu hương nắng

Và thuở làm thơ yêu em, anh nghe sông dài thương nhớ

Anh nghe tiếng đời dập dồn, nghe trên tuổi đời bồn chồn

Nghe tim gọi niềm yêu thương.

Thuở làm thơ yêu em, như có em trong từng ngày dài

Như có em trong ngàn vạn nụ cười, lời yêu thương anh khẽ ngậm đầu môi. 

Rồi hỏi từng ngày nắng.  Rồi hỏi từng chiều mưa

Hỏi từ lần Thu đi, từ ngày Hạ về, em có còn gì ghi trong nỗi nhớ?

Thơ yêu em nên thơ yêu ánh trăng

Thơ say em nên thơ man mác hương

Thơ nhớ em, thơ chắt chiu lá vàng

Ôi thuở làm thơ yêu em.

Dưới đây là bản Thủy Như ghi âm bài hát “Thuở làm thơ yêu em” của tác giả Bob Doan:

Những cảm hứng từ một bài thơ xưa

Từ lúc bắt đầu học môn Tập Làm Văn cho đến hết năm lớp 12, tôi rất sợ môn này, bởi tôi không biết viết cái gì và viết ra làm sao.

Được cái là tôi không viết sai chính tả lắm nên thầy cô thương tình cho tôi từ bốn điểm rưỡi cho đến năm điểm rưỡi. Cộng trung bình đủ năm điểm để lên lớp mỗi năm. Còn thơ thì khỏi phải nói.  Mỗi lần thầy cô biếu viết thơ, tôi về khóc với mẹ. Mẹ làm giùm rồi, tôi đem lên nộp.

Lên lớp chín, tụi bạn thân đứa nào cũng khoe mấy bài thơ tụi nó làm. Thôi thì thơ con cóc, lục bác, bốn chữ, năm chữ … Tôi thì nửa chữ thơ cũng không có.  Tệ hơn nữa là đọc thơ chẳng biết hay chỗ nào.

Hồi đó sách báo đọc chán phèo.Tụi bạn kiếm đâu ra sách báo trước năm 75 đọc đã rồi chép tay đem khoe với nhau. Tôi chỉ mê đọc truyện nên ai có truyện là mượn đọc. Thường thì mượn một cuốn truyện hai ngày. Ráng đọc nhanh một ngày rồi đem đổi với một đứa khác. Cứ thế tôi đọc rất nhiều truyện Tuổi hoa, Tự lực văn đoàn, Quỳnh Giao. Còn thơ thì chẳng bao giờ kiếm tìm trừ phi ai đem dúi vào tay thì mới đọc. Thơ đối với tôi là chữ nghĩa kinh điển và tôi không mơ với tới.

Hình: Thủy Như cung cấp)

Nói đến thơ thì phải nói đến nhạc. Nghe mấy cô bác trong họ hàng nói hồi con bé tí tôi hát hay và mơ làm ca sĩ. Nhưng đến khi bắt đầu đi học thì không bao giờ dám hát bởi trong lớp có mấy nhỏ hát rất hay và tụi nó có quần áo đẹp. Mẹ tôi chật vật lắm mới lo đủ cho năm miệng ăn và thăm nuôi ba tôi đi tù Tiên lãnh. Áo quần mỗi năm hai bộ vải cửa hàng trông thấy chán.  Chắc bởi vậy mà giấc mơ ca sĩ của tôi tan thành mây khói.  Bạn bè Tam kỳ đứa nào cũng tưởng tôi không biết hát.

Lúc vào Cao đẳng rồi mới bắt đầu tập tành đàn hát. Rồi nghe đài BBC, RFI và VOA trong các chương trình giới thiệu ca sĩ, nhạc sĩ, hoàn cảnh sáng tác những bài nhạc nổi tiếng.  Tôi biết có những bài thơ làm cảm hứng cho các nhạc sĩ sáng tác những bài ca bất hủ.  Nghe và ngưỡng mộ thôi chứ chẳng bao giờ nghĩ mình sẽ được tận mắt chứng kiến. Cho đến khi tôi viết bài tìm tác giả của bài hát “Thuở làm thơ yêu em.” Tôi viết gởi cho Saigon Nhỏ với hy vọng sẽ tìm được câu trả lời nhưng không ngờ lại nhận được câu trả lời chỉ trong vòng vài hôm.

Tôi rất hân hạnh được trao đổi emai với Bob Doan và nghe tác giả kể hoàn cảnh ra đời của bài hát “Thuở làm thơ yêu em.”  Bob Doan chắc hẳn lớn lên trong gia đình văn nghệ sĩ nên mới đọc được bài thơ của nhà thơ Trần Dạ Từ bởi thời bấy giờ đó là những văn phẩm bị cấm.  Bài thơ hẳn đã để lại những ấn tượng mạnh để Bob Doan có cảm hứng viết ca từ rất đẹp cho bài hát của riêng anh. Tôi cũng nhận được nhiều email của bạn bè cũng như những độc giả của Saigon Nhỏ chia sẻ những cảm nhận tương tự. Đó có lẽ là một điều mà tôi chưa bao giờ mơ đến. Niềm vui được nhận được thư độc giả còn kéo dài hơn khi hai tuần sau đó tôi nhận được email của độc giả Nhi Sa vào ngày 23 Tháng Chín, 2024.

Nhi Sa viết khi đọc bài được đăng lại trên Nhật báo Người Việt, “…nhân đọc báo Người-Việt trên mạng nên bắt gặp bài “Thuở Làm Thơ Yêu Em,” thấy lời dễ thương nên mạo muội đặt nhạc thử…” Kèm theo là YouTube video dưới dạng karaoke bài nhạc do Nhi Sa sáng tác viết cho lời của Bob Doan. Giai điệu nhẹ nhàng trong tiếng đàn ghi ta ấm áp nghe rất hay. Tôi gởi lại cho Nhi Sa bài trả lời của Bob Doan. Ba hôm sau, Nhi Sa gởi lại bốn video. Hai bài có tựa đề, “Thuở làm thơ yêu em” với lời của Bob Doan, nhưng một bài là nhạc của Nhi Sa và bài kia là nhạc của Bob Doan. Video thứ ba là “Thủa làm thơ yêu em” với lời của Trần Dạ Từ và nhạc của Nhi Sa.

Chỉ trong vòng hai tuần mà Nhi Sa viết hai bài nhạc, tập ba bài mới rồi thu âm và làm video với lời để khán giả có thể hát theo. Nhi Sa đánh phần đệm và giai điệu rồi ráp hai track lại thành video. Tôi không biết chơi đàn nhưng cũng có làm một vài video với nhạc cho các con tôi nên tôi biết mất rất nhiều thời gian để làm được một video vừa ý. Những video đàn ghi ta của Nhi Sa nghe rất thấm trong những buổi sáng chớm thu. Tôi xin để độc giả tự cảm nhận và đánh giá bởi tôi không phải dân nghệ sĩ bình luận gia chuyên nghiệp. Nhưng xin mời đọc email của Nhi Sa để thấy những cảm hứng từ một bài thơ có thể làm một người bỏ công làm được những dòng nhạc hay như thế.