Chợ nổi Cái Răng, nét đẹp truyền thống của miền Tây

Chợ Nổi Cái Răng - Nét văn hóa miền Sông Nước
*******

Về Cần Thơ nhớ đi chợ nổi Cái Răng 

Khi cuộc sống ngày càng phát triển, những vẻ đẹp tự nhiên nhất lại càng khó bắt gặp và con người càng muốn được quay về với những gì đơn giản nhưng lại mang nét đẹp của sự mộc mạc. Song hành cùng sự phát triển của thế giới, đất nước ta ngày nay đã cho thấy sự vươn lên không ngừng về nhiều mặt, nhưng không hề mất đi những gì thuộc về bản sắc văn hóa. Với mong muốn là chiếc cầu nối giữa Việt Nam với bạn bè quốc tế, mang đến cái nhìn cho thế giới về một hình ảnh Việt Nam mới, không đứng bên lề của sự phát triển chung nhưng vẫn luôn giữ được nét đẹp bình dị của thiên nhiên và tình cảm con người, chúng tôi lựa chọn hình ảnh một miền Tây Nam Bộ sông nước, một trong nhiều vùng miền có nét đặc trưng văn hóa và sinh hoạt của đất nước, với đặc trưng sinh hoạt chợ nổi mà cụ thể là hình ảnh chợ nổi Cái Răng, thông qua đó truyền tải một phần trong rất nhiều điểm đặc sắc của Việt Nam đến với thế giới. Để Việt Nam thực sự là một điểm đến lý tưởng cho những du khách muốn trải nghiệm sự bình dị, dân dã, thưởng thức cảm giác bồng bềnh trên sông nước cùng với sự chân chất nồng ấm tình người của những người dân nơi đây.

Nhắc đến tập quán sinh hoạt của người dân đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) , chúng ta không thể không nhắc đến chợ nổi, một loại hình chợ độc đáo mà có lẽ không  miền nào khác trên đất nước ta có được, tại đây hoạt động buôn bán diễn ra trên những chiếc ghe thuyền lớn bé, cùng tụ họp lại trao đổi hàng hóa trên mặt sông hòa vào nhịp chồng chành của con nước, tiếng sóng vỗ mạn thuyền, tiếng máy nổ xình xịch và cả tiếng trao đổi hàng hóa, cười nói xôn xao làm nên một bức tranh miền Tây sông nước sao mà bình dị nhưng lại đặc sắc mang hồn quê, mang tình người dân miền tây đôn hậu và phóng khoáng.

Chợ nổi Cái Răng

Chợ nổi Cái Răng từ lâu đã được biết đến như một địa điểm tham quan du lịch đặc sắc của vùng ĐBSCL nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng, nơi đây tập hợp được điều kiện tự nhiên thuận lợi đặc trưng của vùng đất “Chín rồng”, là nơi hợp lưu của nhiều nhánh sông, thuận lợi cho việc thông thương mua bán giữa các địa phương và cả với các thương lái ngoài nước, và cũng chính vì lý do này  chợ nổi đã được hình thành và duy trì cho đến ngày nay. Tại đây, mọi hoạt động buôn bán, trao đổi được thực hiện trên dòng sông Hậu hiền hòa, êm ả, nơi đây hội tụ tất cả mọi sản vật từ các vùng miền Tây sông nước, nơi những hoạt động sinh hoạt độc đáo đang diễn ra không chỉ có những người sống trên ghe thuyền bao năm mà còn có cả một văn hóa buôn bán nhộn nhịp rất riêng của chợ nổi.

Chợ nổi Cái Răng họp từ rất sớm, khi trời còn giăng sương, hàng trăm chiếc ghe thuyền từ khắp các ngả đường đã rộn ràng kéo về Chợ nổi mang theo trên đó những hàng hóa để mua bán trao đổi tạo nên không chỉ một bức tranh đầy màu sắc của trái cây, các loại nông sản mà còn có cả không khí nhộn nhịp, tươi vui của tiếng máy nổ, tiếng mái chèo, tiếng nói cười rộn rã mang đậm phong vị miền Tây. Hàng hóa ở chợ nổi Cái Răng rất đa dạng, từ những mặt hàng nông sản, hàng thủ công, hàng nhu yếu phẩm đến mặt hàng đồ ăn, thức uống để phục vụ cho du khách tham quan chợ. Chợ họp trên sông, nên du khách có thể ngồi trên những chiếc xuồng con chòng chành, vừa thưởng thức đủ loại trái cây, món ăn đặc sản của vùng, vừa được thả hồn tận hưởng những làn gió mát dịu cũng như được thỏa sức nhìn ngắm hàng hóa được bày bán ăm ắp trên thuyền đang di chuyển chầm chậm trên sông và tham gia vào hoạt động mua bán, trả giá cùng người dân. Chính sự đa dạng này đã mang đến cho khách du lịch cảm giác thích thú và mới lạ, thu hút họ đến với chợ nổi, đến với cuộc sống sinh hoạt của người dân nơi đây.

Khung giờ họp chợ

“Chợ đã nổi từ nửa đêm về sáng

Ta vẫn chìm từ giữa bữa hoàng hôn

Em treo bẹo Cái Răng Ba Láng

Ta thương hồ Vàm Xáng Cần Thơ".

Không giống như chợ trên bờ, những ghe hàng trên chợ nổi không nhất thiết phải quy tập từng khu theo loại hàng. Chợ truyền thống thì luôn ồn ào nhộn nhịp bởi những tiếng rao hàng, tiếng chèo kéo khách, còn chợ nổi thì không như thế, thương buôn không phải tốn sức để rao bán sản phẩm của mình  mà hàng hóa vẫn được biết đến theo một cách hết sức đặc biệt, dân thương hồ chỉ cần treo hàng hóa của mình lên một cây sào mà người dân tại đây gọi là “cây bẹo” được cắm ở trước mũi ghe thuyền, có thể gọi đây là cách quảng bá hàng tại chỗ để khách hàng có thể thấy được sản phẩm dù đang ở tít đằng xa. Hình thức “bẹo hàng” này là một nét văn hóa giao thương độc đáo mà chỉ có chợ nổi mới có - một cách quảng cáo sản phẩm không ồn ào, vội vã nhưng lại mang đến cho du khách cũng như khách hang những điều thú vị riêng. Khách hàng có thể mua những sản phẩm mình thông qua những cây bẹo này. Đặc biệt nhất là hình thức “bẹo lá bán ghe”. Nếu gặp chiếc “bẹo” nào có treo một tấm lá lợp nhà nghĩa là người chủ muốn bán chiếc ghe ấy. Đối với những thuyền nhỏ thì họ chọn cách bày hàng hóa đầy ắp trên thuyền, thuyền lại chạy với tốc độ chậm qua những mái chèo khua nước người thương hồ để khách hàng có thể nhận thấy sản phẩm của họ một cách từ từ, chậm rãi. Đó cũng là một cách quảng cáo sản phẩm nhưng ở góc độ gần.

Thương dân nhóm họp trên chợ nổi bằng xuồng, thuyền, ghe máy, người đi mua hàng đến chợ cũng bằng xuồng. Ta có thể bắt gặp cảnh những chiếc xuồng con của những thương buôn nhỏ đang khéo léo len lỏi qua hàng trăm ghe, thuyền lớn nhỏ khác mà rất ít khi xảy ra va quẹt.

Khi chiều về, nhàn nhã sau một ngày mua bán mệt nhọc hay rong ruổi trên sông nước đến vùng tha phương, người dân thương hồ nơi đây lại về quây quần với nhau cùng ly trà, chén rượu, hát cho nhau nghe những câu vọng cổ nghe sao thật ấm lòng. Nếu ai đã một lần đến với Cần Thơ, được nghe những câu hò, những làn điệu dân ca, những câu đờn ca tài tử trên miền sông nước hữu tình này chắc sẽ không thể nào quên được, chính điều này đã giúp cho chợ nổi nói riêng và cả vùng miền Tây nói chung trở thành một điểm đến thú vị đối với bạn bè năm châu.  

Ngoài những hình ảnh đặc sắc của chợ nổi, khi đến nơi đây, ta còn được bắt gặp hình ảnh quen thuộc gắn liền với chiếc xuồng , với miền sông nước Nam bộ, đó chính là hình ảnh những người phụ nữ miền Tây chân chất trong trang phục áo bà ba với chiếc nón lá đang nhẹ nhàng khua mái nước chở hàng hóa dạo quanh khu chợ, với chất giọng miền Tây ngọt ngào, đằm thắm cùng tính cách thật thà của con người nơi đây, chắc hẳn hình ảnh người con gái miền Tây sẽ in đậm trong tâm trí khách du lịch mỗi lần có dịp ghé thăm.

Đã qua bao năm tháng , nhưng chợ nổi Cái Răng vẫn còn giữ nguyên được những nét đặc trưng vốn có của nó, chính vì thế nơi đây sẽ là điểm đến thú vị cho những ai yêu sông nước, muốn được ngắm nhìn những hình ảnh quen thuộc miền sông nước Nam Bộ, muốn được một lần lắng nghe những câu hò, làn điệu dân ca mượt mà sâu lắng cũng như được tự mình hòa nhịp vào những sinh hoạt nhộn nhịp ồn ào của chợ nổi

Hiện nay hệ thống giao thông của Cần Thơ đã được đẩy mạnh, giúp du khách ở các nơi thuận lợi hơn khi đến với Cần Thơ. Hơn nữa, các địa điểm du lịch tại đây đều nằm gần trung tâm thành phố, thuận lợi cả đường bộ và đường sông nên du khách khi đến tham quan chợ nổi Cái Răng có thể kết hợp thêm nhiều địa điểm du lịch khác trong chuyến hành trình của mình.

Cơ hội phát triển du lịch của loại hình độc đáo này là rất lớn, với nhu cầu được tìm hiểu đời sống văn hóa, tập quán sinh hoạt của người dân miền sông nước cũng như hoạt động mua bán nhộn nhịp, đặc sắc, Chợ nổi Cái Răng đã đang và sẽ là địa điểm thu hút sự quan tâm của khách du lịch trong và ngoài nước.

Hiện nay bên cạnh việc duy trì và bảo tồn những nét văn hóa đặc sắc của loại hình chợ nổi cũng cần chú trọng đến việc bảo vệ môi trường cảnh quan chợ nhằm đáp ứng tốt nhu cầu cũng như đời sống hằng ngày của người dân nơi đây và khách du lịch. Bên cạnh việc duy trì và phát huy những nét đặc sắc, truyền thống trong văn hóa, tập tục sinh hoạt của người dân nơi đây, chúng tôi đưa ra một số ý tưởng để đa dạng hơn nữa các loại hình du lịch nhằm đưa đến sự hấp dẫn nhất cho chợ nổi tại đây: tổ chức lễ hội hoặc các hội chợ nổi, qua đó giới thiệu đến du khách về những sản vật cũng như văn hóa nơi đây, đó cũng là một cách nhằm bảo tồn những làng nghề truyền thống đã có từ lâu đời, mang văn hóa đặc trưng của miền Tây Nam Bộ nói chung và Chợ nổi Cái Răng nói riêng đến với du khách.

Giờ đây chợ nổi là một nét thăng hoa trong đời sống của người dân miền Tây này, tạo nên một nền văn hóa sông nước độc đáo hiếm có hấp dẫn bao con người đến với nơi đây mà lòng day dứt chẳng muốn về…

Chợ nổi Cái Răng Cần Thơ

Cần Thơ gạo trắng nước trong
Ai đi đến đó lòng không muốn về

Những câu từ giản dị, quen thuộc qua hai câu thơ về Cần Thơ mà chắc hẳn ai cũng nhớ như phần nào khẳng định nét độc đáo của vùng đất Tây Đô  (tên gọi cũ của cần Thơ), khi đã đặt chân đến một  lần thì khó lòng rời xa. Và một trong những điều làm nên nét độc đáo, đặc trưng đó chính là Chợ Nổi Cái Răng – hình ảnh tạo nên nét văn hóa gần gũi, thân thương của miền sông nước nam Bộ.

Nói về danh từ “Chợ nổi”, thuở xưa, chợ nổi hình thành là vì đường bộ và phương tiện lưu thông đường bộ chưa phát triển, trong khi đó người dân đều có nhu cầu mua bán, trao đổi hàng hóa nên người ta mang hàng hóa bằng các phương tiện như xuồng, ghe,..và tụ tập trên một bến sông lớn để trao đổi, mua bán. Dần dần, điều đó làm nên một loại hình giao thương đặc trưng và không thể thiếu của người dân sông nước. Ngày nay, dù mạng lưới giao thông đường bộ đã phát triển rộng khắp nhưng chợ nổi vẫn tồn tại và phát triển ngày một sầm uất hơn như một cách giữ gìn và phát huy một nét văn hóa đậm bản sắc Nam Bộ.

Chợ nổi Cái Răng Cần Thơ

Nói về tên gọi Cái Răng có rất nhiều giai thoại, Cái Răng đã có từ lâu mà chưa được giải thích cặn kẽ ngọn nguồn. Có giai thoại khá hài hước kể rằng, hồi vùng đất này còn đang được khẩn hoang, có rất nhiều cá sấu. Một hôm trên con sông này có diễn ra đám rước dâu bằng thuyền thì bị một con sấu to dùng đuôi quật chìm ghe và mang cô dâu đi mất. Chú rể rất tức giận nên đã cùng nhiều thanh niên trong vùng  tìm cách vây bắt con sấu. Sau khi bắt được, chú rể đã  tự phanh thây con sấu thành nhiều phần và ném xuống  sông. Sau đó, phần nào của con sấu dạt vào đâu, bà con  liền dựa vào đó mà đặt  tên cho con  rạch. Chỗ phần đầu dạt vào gọi là Đầu Sấu, chỗ phần răng dạt vào gọi là Cái Răng. Răng của nó cắm vào miếng đất mom sông nên thành tên gọi Cái Răng.

Chợ nổi Cái Răng tọa lạc trên sông Cái Răng, gần cầu Cái Răng, cách trung tâm TP Cần Thơ khoảng 6 km đường bộ và mất 30 phút nếu đi bằng thuyền từ Bến Ninh Kiều. Với đa số khách du lịch, khi tham quan Chợ Nổi Cái Răng đều chọn phương tiện là thuyền, vì khi di chuyển bằng thuyền có thể cảm nhận được trọn vẹn hơn vẻ đẹp của vùng  sông nước buổi sáng sớm. 

Chợ nổi Cái Răng Cần Thơ - Bày bán đa dạng các mặt hàng

Chợ nổi Cái Răng là chợ nổi chuyên trao đổi, mua bán nông sản, các loại trái cây, hàng hóa, thực  phẩm, ăn uống và là điểm tham quan đặc sắc của quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ. Nét độc đáo và đặc điểm chính của chợ nổi Cái Răng là chuyên buôn bán các  loại  trái cây, đặc sản của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Chợ nổi Cái Răng họp  từ rất  sớm, khi  trời còn giăng  sương  lờ mờ mặt  sông, hàng trăm chiếc ghe thuyền  từ khắp các ngả đường đã  rộn ràng kéo về Chợ nổi mang  theo trên đó những hàng hóa để mua bán trao đổi tạo nên không chỉ một bức tranh đầy màu sắc của  trái cây, các  loại nông  sản mà còn có cả không khí nhộn nhịp, tươi vui mang đậm phong vị miền Tây. Trên khu chợ nổi có hàng trăm chiếc thuyền  lớn bé đậu san  sát nhau. Trên những chiếc thuyền chất đầy hoa quả và hàng nông sản, và điều đặc biệt, ở đầu mũi chiếc thuyền, người  ta sẽ treo những cái cây  sào (hay theo  từ địa phương gọi là cây bẹo), nếu bán sản vật gì người ta  sẽ treo  sản vật đó lên những “cây bẹo”. Chỉ cần nhìn vào những  cây bẹo  đó chúng  ta  sẽ  biết chủ  hàng bán  những gì.  Sự khác  biệt này  là do  trên môi trường  sông nước có những  tiếng sóng,  tiếng máy nổ  liên  tục và khó có thể áp mạn các thuyền  để xem họ bán gì.

 

Chợ nổi Cái Răng - Hình ảnh Cây Bẹo

Mặt dù nhóm  trên  sông nhưng chợ nổi hầu như không thiếu bất cứ mặt hàng nào từ cây kim, sợi chỉ cho đến các loại thực phẩm, đồ gia dụng...Ngoài một vài điểm khác biệt thì chợ nổi vẫn có các loại hình dịch vụ như cà phê, ăn uống...khá giống ở các chợ  truyền  thống  trên  đất liền. Có thể tìm ở đây các món ăn dân dã mang đậm chất Nam bộ như bánh tét, bánh cam, bánh ít, bánh canh,  đậu hủ,  các món bún  riêu, bún mắm..với giá  cả hết  sức bình dân mà vừa miệng. Bún mắm và bún  riêu  là hai mặt  hàng ăn  sáng  được bày  bán  nhiều và  ưa  chuộng nhất. Bạn  sẽ khó lòng nào cưỡng lại trước nồi súp bún riêu đang nghi ngút khói hòa vào khí trời tươi mát của buổi sáng tinh mơ, bên  tai là  tiếng sóng vỗ áp từ các mạn  thuyền, tiếng máy nổ liên  tục tạo nên một không gian náo nhiệt nhưng cũng đầy  tính thi vị. Thật  tiếc nếu bạn không thử một lần được ngồi ăn  sáng ngay  trên  những chiếc  xuồng be  bé  chòng chành  trên  sông  ngay  tại chợ  nổi,  trò chuyện với người dân để biết thêm về cuộc sống sinh hoạt của họ, đó thật sự là những trải nghiệm thú vị, tuyệt vời.

Đã qua bao năm tháng, nhưng chợ nổi Cái Răng vẫn còn giữ nguyên được những nét đặc trưng vốn có của nó, chính vì thế nơi đây chắc chắn là điểm đến thú vị cho những ai yêu thích sự khám phá, mới lạ, muốn một lần được tìm hiểu về văn hóa miền sông nước Nam Bộ  qua những câu hò, làn điệu dân ca mượt mà sâu lắng cũng như được tự mình hòa nhịp vào những sinh hoạt nhộn nhịp, ồn ào của người dân chợ nổi nơi đây.

Một ngày ở chợ nổi Cái Răng Cần Thơ

 Giờ đây chợ nổi trở thành một nét chấm phá độc đáo trong đời sống của người dân miền Tây này, tạo nên một nền văn hóa  sông nước mộc mạc, chân chất nhưng hấp dẫn, đủ sức làm xao lòng bất cứ con người nào khi đến với nơi đây, về mà lòng cứ day dắt chẳng  đành...

Kim Phượng st

 

 

Chỉnh sửa lần cuối vào %PM, %26 %934 %2018 %16:%01
back to top