MIỀN TÂY MÙA NƯỚC NỔI & NHỮNG MÓN CÁ NGON

Vào mùa nước nổi, trên những cánh đồng ngập nước, hoạt động bắt cá đồng đã trở thành hình ảnh quen thuộc của người dân miền Tây. Vào mùa này, nước tràn về khắp cánh đồng mới xong mùa gặt, tràn lên bờ sông, con đường trũng thấp. Đây cũng là lúc những loại cá đồng xuất hiện, tụ hội kiếm ăn. “Cá đồng miền Tây” cái tên thật quen thuộc đối với người dân nơi đây, những loại cá này được chế biến thành các món ăn thơm ngon, mang hương vị đặc trưng và đó cũng là một phần kí ức quê hương cho những người con miền Tây gắn bó một thời.

Cá rô đồng

Cá rô đồng sống và phát triển nhiều nhất ở vùng nước lợ và nước ngọt, đặc biệt là lúc sau mùa gặt. Là loại cá có thịt dai, thơm, ngon, béo và có giá thành cao, được cả người miền quê và thành thị ưa chuộng.

Khi vào mùa, cá rô đồng luôn xuất hiện trong mâm cơm gia đình vì ăn ngon và rất dễ chế biến. Các món ăn được làm từ các rô sẽ mang hương vị đặc trưng miền sông nước như cá rô kho tộ, canh chua cá rô bông súng, cá rô chiên tươi chắm nước mắm chua ngọt ăn kèm với rau sống,…

Cá lóc đồng

Cá lóc đồng còn có tên gọi khác là cá quả, cá trầu, cá chuối sộp, cá chuối đen sinh sống nhiều nhất ở vùng sông nước miền Tây Nam Bộ

Trong các loại cá đồng thì cá lóc được xem là một trong những loại cá có thịt thơm ngon nhất. Dù cá lóc đồng có kích thước nhỏ, nhưng cá rất ngon và chắc thịt. Cá lóc đồng có thể chế biến được rất nhiều món ăn hấp dẫn khác nhau như nướng, hấp, kho, nấu canh, làm mắm, làm khô, chà bông,…

Trong những bữa cơm hàng ngày vào mùa cá đồng thì không thể thiếu món cá lóc kho. Ngon nhất là cá lóc kho tiêu, kho sền sện, kho lạt ăn chung với rau sống hay kho với các loại cá nhỏ khác. Khi kho khô lại thịt cá sẽ dẻo, săn chắc, ngọt và rất đậm đà.

Cá sặc đồng

Cá sặc đồng có tên gọi khác là cá sặc bướm, cá sặc cẩm thạch, cá sặc điệp…. có kích cỡ khá nhỏ khoảng 2 đến 3 ngón tay. Lúc trước, cá sặc đồng có nhiều ở các tỉnh Kiên Giang, Cà mau, An Giang,…Người dân nơi đây sử dụng cá sặc đồng để chế biến thành các món ăn thơm ngon và trong đó có món khô cá sặc đồng vang danh khắp miền Tây Nam Bộ

Cá sặc đồng có nhiều vào mùa mưa, sống trong môi trường tự nhiên thịt của cá bổ dưỡng và lành tính. Cá sặc đồng rất dễ chế biến thành các món ăn hấp dẫn như kho mặn lạt, chiên giòn, canh mẵn, canh chua, lẩu mắm,…

Cá trê

Cá trê là loại cá rất quen thuộc với người dân miền Tây, trong cá có chứa hàm lượng dinh dưỡng khá cao với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, nên ngoài được chế biến thành các ngón ăn ngon trong gia đình thì còn được sử dụng làm thuốc để hỗ trợ chữa bệnh.

Cá trê có thịt ngọt, thơm và có rất dễ chế biến, nên loại cá này trở thành món ăn dân dã và xuất hiện thường xuyên trong mâm cơm hàng ngày của người dân miền quê như: món cá trê nướng chấm mắm rừng, cá trê kho tiêu, cá trê kho nghệ, canh chua cá trê,…

Cá lòng tong

Khi nhắc đến cá lòng tong, trong lòng những người con của miền Tây sẽ hiện lại bao kí ức tuyệt đệp về mỗi buổi chiều bắt cá lòng tong trên những con mương, dòng sông thân thuộc.

Những bầy cá lòng tong xuất hiện trên những con rạch, dòng kênh khi những cơn mưa cuối mùa dần kết thúc. Cá này thuộc loại cá nước ngọt, có hai loại là cá lòng tong bay và cá lòng tong đá. Sự khác biệt giữa hai loại cá này là: Lòng tong đá có thịt ngon, màu vàng sáng, còn cá lòng tong bay thì nhỏ hơn, có màu trắng bạc, thịt lại thơm.

Cá lòng tong được người dân chế biến thành nhiều món ăn được coi là đặc sản của miền Tây như: cá kho tiêu, cá lòng tong chiên giòn, mắm cá lòng tong, khô cá lòng tong,… món ăn nào được làm từ cá lòng tong khi ăn đều rất “hao cơm” đấy nhé!

Cá chạch

Cá chạch thường sinh sống ở cả hai môi trường là nước lợ và nước ngọt. Tuy nhiên, loại cá này tập trung với số lượng lớn ở hai tỉnh đầu nguồn là Đồng Tháp và An Giang. Vào mùa nước nổi tràn về, cá chạch sống trên đồng ruộng, con mương, khi nước cạn thì rút xuống ở dưới các ao, vũng hoặc theo kênh rạch ra sông.

Cá chạch có đầu nhọn, thân hình mập mạp đầy thịt, có độ dài tầm một gang tay. Do thuộc loại cá da trơn, nên toàn thân chúng có nhiều tuyến nhờn tạo sự trơn, nhớt trên bề mặt da. Tuy không phải món ăn quý hiếm với giá thành đắt đỏ, nhưng đối với người dân miền Tây Nam Bộ, thì cá chạch dù chế biến thành món ăn nào đi nữa cũng rất thơm ngon và có giá trị dinh dưỡng cao.

Cá chạch thì có quanh năm nhưng xuất hiện nhiều nhất vẫn là mùa nước nổi miền Tây. Người dân đánh bắt cá bằng vó cất, lọp tép câu hoặc chài. Cá chạch có thể chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon như: cá trạch kho sả, cá trạch chiên giòn, cá chạch nướng mọi,…

3 nét đặc trưng của mùa nước nổi Miền Tây

Miền Tây không chỉ được yêu mến bởi sự thanh bình, giản dị, mà còn thu hút khách du lịch mỗi khi mùa nước nổi tràn về. Hãy đến với miền Tây không những là cơ hội để được ngắm nhìn những cảnh đẹp nên thơ mà còn trải nghiệm được những nét đặc trưng của mùa nước nổi miền Tây nhé.

Những cánh đồng hoa sen bạt ngàn mang hương sắc đồng quê

Đến với vùng đất Tháp Mười, các bạn sẽ được khám phá những nét đặc trưng chỉ có trong mùa mùa nước nổi, du khách sẽ ngạc nhiên khi nhìn thấy hai bên đường là những cánh đồng sen đang khoe sắc rực rỡ.

Nhìn từ xa, những cánh đồng sen hiện ra huyền ảo, lung linh dưới ánh nắng, những búp sen hồng phấn xen lẫn với màu lá xanh tuyệt đẹp. Tại đây, bạn có thể được cùng người dân địa phương chèo thuyền len lỏi giữa cánh đồng để hái hoa sen, và có thể lưu lại kỉ niệm bằng những bức hình đặc sắc cùng với khung trời xanh ngát điểm thêm màu hồng thắm của những cánh hoa sen.

Dạo chơi trên những chợ nổi sầm uất tại miền Tây

Khi đến với miền Tây vào mùa nước nổi, du khách chắc chắn không thể bỏ qua những khu chợ nổi náo nhiệt và sầm uất nơi đây. Vào mùa này, các chợ nổi lớn như: Cái Bè, Phụng Hiệp, Cái Răng, … Khi đến đây bạn có thể cảm nhận được sự mộc mạc của con người  và văn hóa miệt vườn miệt sông nước.

Hình ảnh khiến du khách thích thú là những chiếc ghe trôi nhè nhẹ trên mặt sông với đầy đủ cây trái, hoa quả, hình ảnh những cây bẹo lạ mắt, cùng với lời rao chân chất của những người bán và cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của những thương hồ nơi đây.

Tận hưởng những thú vui tao nhã

Tắm đồng

Để khám phá những nét độc đáo của hoạt động tắm đồng vào mùa nước nổi, các bạn có thể đến với một số cánh đồng rộng lớn ở các khu vực biên giới Tịnh Biên, Hồng Ngự, An Phú,…đây là những địa điểm tắm đồng lý tưởng của người dân địa phương và là nơi tuyệt vời để du khách trải nghiệm trở về hồi ức tuổi thơ bình yên và vui vẻ

Du khách không nên chọn nơi có dòng chảy xiết, không có chướng ngại vật và có màu nước trong. Thời điểm thích hợp nhất để trải nghiệm hoạt động thú vị này là vào khoảng thời gian tháng 9-10 âm lịch, bởi khi này nước gần như đứng lại và chờ rút. Khi tắm đồng, du khách nên chọn những cánh đồng có diện tích lớn. Bạn nên trang bị cho mình một chiếc áo phao để phòng tránh rủi ro nhé…

Thả lưới, buông cần

Không chỉ là hoạt động giải trí của người dân xứ miệt vườn mỗi khi con nước lớn tràn về mà còn là hoạt động được nhiều du khách yêu thích mỗi khi đi du lịch vào mùa nước nổi miền Tây.

Khoảng thời gian thích hợp nhất để thả lưới là từ tháng 9 – 11 âm lịch, mùa này cá linh theo con nước đổ về các nhánh sông ở miền Tây. Cá linh thường bơi theo từng đàn, có độ lớn khoảng ngón tay cái, có độ béo đặc trưng khi ăn.

Du khách có thể theo người dân bản địa đi bắt cá theo cách truyền thống là dùng lưới, mùng cũ thả chìm xuống dưới sông, cố định bốn góc bằng vật nặng, rồi rải thức ăn để bắt cá. Nếu con nước lớn thì không thể bắt cá theo cách này, nhưng thay vào đó, bạn có thể câu cá bằng cần câu và thư giãn giữa sông nước, đất trời mênh mông.

Săn chuột đồng miệt vườn

Chuột đồng là món ăn được yêu thích của người dân và du khách mỗi khi đến vùng miệt thứ vào mùa nước nổi. Để thưởng thức các món ngon từ chuột đồng, bạn có thể theo người dân đi bắt chuột vào ban đêm. Những dấu chân in trên bùn đất, quần áo lấm lem, nhưng lại thu về được những chú chuột béo, chắc chắn sẽ là một kỉ niệm khó quên trong lòng của mỗi du khách.

Chèo xuồng giữa những cánh đồng bông súng, hoa sen bạt ngàn

Mùa nước nổi cũng là mùa của bông sen, súng, lục bình, điên điển,… Và cũng chính nhờ những hương sắc rực rỡ ấy đã tạo nên cho miền sông nước một sự hấp dẫn, thơ mộng đến lạ.

Đi du lịch vào mùa này ở miền Tây, bạn sẽ thích với các hoạt động dân dã nhưng rất thú vị là chèo xuồng len lỏi giữa cánh đồng sen, hay tự tay hái những bông súng no tròn đang vươn mình đón nắng, hoặc ngắt từng nhánh hoa điên điển về nấu canh chua cá thơm ngon nức mũi, và có thể chụp những chiếc ảnh xinh xắn với hoa tím lục bình mộng mơ,…Tất cả sẽ tạo nên chuyến đi vô cùng thú vị

Thưởng thức những món đặc sản tại miền tây vào mùa nước nổi

Lẩu cá linh nấu với bông điên điển

Vào mùa nước nổi thì thịt cá linh có vị béo, ngọt lạ lùng. Những con cá tươi sống qua bàn tay khéo léo của người dân miền Tây sẽ được chế biến thành rất nhiều món ăn ngon khó cưỡng. Trong đó, món lẩu cá linh bông điên điển là món ăn được yêu thích nhất.

Thưởng thức một chén lẩu cá linh nấu bông điên điển du khách sẽ cảm nhận được vị ngọt béo của từng miếng thịt cá hòa quyện với độ thanh mát của bông điên điển, đã tạo nên một hương vị mà ai đã ăn qua sẽ không thể nào quên được.

Chuột đồng nướng lu

Vào mùa nước nổi thì món chuột đồng trở thành đặc sản của miền Tây. Món ăn được chế biến từ chuột đồng khá đa dạng. Tuy nhiên, món chuột đồng nướng lu là món được người dân bản địa đánh giá là ngon và được yêu thích nhất.

Những chú chuột đồng béo ngậy, nướng lên sẽ có mùi thơm và có màu vàng ươm đẹp mắt, khi ăn nên ăn kèm với rau răm, muối ớt, dưa leo sẽ tăng thêm độ hấp dẫn, làm cho thực khách phải thốt lên “ngon quá”.

Mắm kho ăn kèm với bông súng

Cũng như bông lục bình, điên điển, thì bông súng cũng là loại rau đồng được người dân dùng làm thức ăn rất phổ biến ở miền Tây vào mùa nước nổi. Một trong những món ngon từ bông súng thì món bông súng mắm kho là món gây thương nhớ nhất, muốn ngon thì sử dụng mắm các sặc, cá linh,..Bông súng thì phải lựa bông tròn, mọng nước,..

Mắm này sẽ được nấu sôi, sau đó lọc bỏ xương, bỏ thêm tép, hến, sả băm, gia vị,…Một nồi mắm kho lấy lòng thực khách bởi hương thơm nức mũi của sả, vị cay của ớt, vị béo ngậy của thịt, tép, giòn giòn của bông súng. Tuy là món ăn dân dã nhưng khi đã thưởng thức thì khó mà quên.

Rau dại miền Tây

Nói đến rau dại ở miền Tây vào mùa nước nổi thì phải kể đến rau dừa, rau mác, rau chai,..được mọc dọc theo bờ sông. Ngoài ra không thể không kể đến bông súng bông điên điển khoe hương sắc tím vàng khắp cả không gian miền Tây.

Chèo xuồng theo dọc các bờ kênh rạch chằng chịt, bờ sông, du khách sẽ bắt gặp những khóm rau dại nằm dọc ngang trên mặt nước, loại nào cũng có hương vị riêng, tên gọi riêng, và sự tươi ngon mà bạn không tìm được ở nơi khác. Rau nơi này có thể ăn sống, hoặc nấu chung với các nguyên liệu khác nhưng vẫn giữ được hương vị đặc trưng vốn có của rau.

Rau mác có thể ăn kèm với rau lang, bông súng, rau muống, hay nấu canh chua; rau dừa nấu cùng diếp cá giúp giải độc cho cơ thể và có hương vị rất ngon, bông súng ăn sống chấm với mắm kho, bông điên điển nấu canh chua, xào thịt xào tép, làm gỏi đều rất ngon…Tất cả các loại rau dại này đã tạo nên hương vị đặc sản của miền Tây vào mùa nước nổi.

-Phương Tuyền sưu tầm