Gia chánh

Gia chánh (113)

Các loài gia vị trong ẩm thực Việt

Các loài gia vị trong ẩm thực Việt

Thái Công Tụng

1. Dẫn nhập

Đặc trưng của ẩm thực Việt chính là nhờ các gia vị . Gia vị đã là nét văn hóa. Thực vậy, món ngon của Hà Nội có bún chả, chạo tôm, xôi mặn thập cẩm, chả cá Lã Vọng, ốc… Món ngon của Huế thì có bánh bèo , bánh khoái, hến xúc bánh tráng hay món ăn vỉa hè như bánh tráng nướng, mì Quảng, bò nướng lá lốt…Ngoài gia vị chính là nước mắm mà người Tây phương còn biết, ta còn gặp nhiều gia vị gốc thực vật như tỏi, ớt, gừng, v.v…, các loại rau như hành hoa, tía tô, kinh giới, rau diếp cá, tần ô, rau răm,rau mùi (ngò), ngò gai,sả, riềng, tỏi, rau húng quế, rau thơm,  v.. Trong bát phở, nổi bật là gia vị vì trong nước phở có nhiều gia vị như hồi (tiểu hồi, đại hồi), quế, tiêu. Có khi, nước phở có cho vào đinh hươngtương (tương đen, tương đỏ); hoa hồi thảo quả cũng là các gia vị . Phở Nam có đinh hương , và có thêm rau thơm . Còn phở truyền thống Bắc có hành nướng đen vỏ để tạo mùi và màu .Bún thang, bún chả của Hà Nội thường có tinh dầu cà cuống.

Từ vựng tiếng Trung về Các loại GIA VỊ nấu ăn ⇒by tiếng Trung Chinese

2. Gia vị trong vài ca dao

Gia vị với hành, tỏi, gừng, riềng, lá chanh, ớt v.v. đi liền với văn hoá ẩm thực Việt nên ta thường gặp trong ca dao .

Con gà cục tác lá chanh
Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi
Con chó khóc đứng khóc ngồi
Mẹ ơi đi chợ mua tôi đồng riềng
Con trâu nằm ngửa nằm nghiêng
Xin chớ mua riềng, mua tỏi cho tôi
!

Ca dao ta cũng dùng gia vị để ví von trong tình gia đình:

– Chiều chiều khói tỏa mùi rơm
Bàn tay mẹ nấu bữa cơm quê mùa
Mồng tơi, rau đắng, canh cua
Tép rang, cà pháo, muối chua ăn cùng.

– Cá nẹp kho với quả sung
Thơm lừng lối xóm đi xa nhớ nhiều
Cơm được mẹ nấu bằng niêu
Gạo mùa chiêm mới nức chiều miền quê.
Mâm cơm đâu có gì nhiều
Mà sao ấm áp cả đời khó quên
Mẹ cha yêu mến kề bên
Trong mơ mẹ vẫn hiện lên khẽ khàng
.

Gừng, luôn là một gia vị được ông cha ta rất quý, bởi nó tượng trưng cho sự nồng ấm:

Ước gì em biến thành gừng,
Anh biến thành cá, ở chung một nồi.”

Ngoài gừng, ớt (Capsicum annuum) cũng là gia vị, luôn có mặt trong món bún bò Huế. Nhiều giống ớt như: Ớt Sừng Trâu, Chỉ Thiên, … và phảng phất trong nhiều ca dao:

Ớt nào mà ớt chẳng cay,
Gái nào là gái chẳng hay ghen chồng.
Ớt nào là ớt chẳng nồng,
Gái nào là gái có chồng không ghen.”

Gia vị – Wikipedia tiếng Việt

Trong các cung bậc của tình yêu, nỗi đau bị phụ tình, là một nỗi đau khó diễn tả chính xác bằng lời, là tổng hợp gia vị chua cay mặn đắng, thể hiện nỗi sốc qua các gia vị đối chọi nhau, cũng thể hiện tâm trí rối bời của người con gái bị phụ tình :

“Em đây không dư giả,
Như lá hẹ bỏ màu thơm tho.
Lá hẹ thơm tho cũng nhờ nước nóng,
Anh ăn ở làm sao cho đằm thắm thủy chung?
Chớ ăn ở bờm xơm như muối lâu năm,
Ra đứng vạt gừng rưng rưng nước mắt,
Ra đứng vạt tỏi, vòi vọi trông hành.
Chim kêu xấu xa xấu vói trên cành,
Đây chưa bỏ đó, đó đành bỏ đây?”

 Hướng Dẫn Cách Sử Dụng Các Loại Gia Vị Mà Bạn Cần Biết - HNAEdu

3. Phân loại gia vị

Gia vị có nguồn gốc thực vật như gừng, tỏi, ớt v.v., cũng có nguồn gốc động vật như nước mắm

3.3. Gia vị nguồn gốc thực vật

Gia vị gốc thực vật có thể là ở dạng quả ớt như ớt, chuối xanh, khế chua, quả me, quả chanh.., dạng hạt như: hạt tiêu, hạt ngò.., dạng củ như củ sả, củ riềng, củ gừng, củ tỏi, củ kiệu, củ nghệ v.v.,dạng lá như rau răm, rau quế, lá hẹ, rau thơm, húng chó, ngò, tia tô, lá chanh, lá ổi, lá lốt. Rau húng thơm nổi tiếng ở làng Láng ngoài Bắc, ăn với phở; húng quế, húng lủi thường dùng ăn sống với tiết canh, lòng heo; thì là thường đi với món cá. Rau bạc hàhúng lủi là hai loại cây khác nhau, nhưng chúng đều thuộc chi Bạc hà (danh pháp Mentha), họ Hoa môi (Lamiaceae). Bạc hà có tên khoa học là Mentha avensis, còn húng lủi có tên khoa học là Mentha Aquatica.  Trong các loài rau gia vị, phải kể húng thơm nổi tiếng ở làng Láng ngoài Bắc, như câu ca dao sau đây:

Đi đâu mà chẳng biết ta,
Ta ở kẻ Láng vốn nhà trồng rau
Rau thơm, rau húng, rau mùi
Thìa là, cải cúc, đủ mùi hành hoa
Mồng tơi, mướp đắng, ớt, cà
Bí đao, đậu ván, vốn nhà trồng nên

  • cây hồi, danh pháp khoa học Illicium verum, là một loài cây gia vị có mùi thơm tương tự như cây tiểu hồi, thu được từ vỏ quả hình sao của Illicium verum, có nhiều miền Đông Bắc Bắc phần Viet Nam . Các quả hình sao được thu hoạch ngay trước khi chín.
  • cây bạc hà: là loại cây thân thảo, sống lâu năm. Cây cao 60 – 80 cm, mọc đứng hoặc hơi bò, phân nhánh. Thân hình vuông, màu xanh hoặc tím nhạt, có nhiều lông ngắn. Toàn cây có mùi thơm vì có vị cay, mát, chứa tinh dầu Menthol. Nhiều công dụng trong đó có dùng  làm gia vị.
  • cây ớt chỉ thiên: Ớt là một loại quả của cây thuộc chi Capsicum của họ Cà (Solanaceae). Ớt là một loại quả gia vị quan trọng trong các món ăn, có tính kháng oxy hóa rất cao, tác dụng tăng cường hệ miễn dịch và làm giảm huyết áp.
  • cây gừng là loại cây trồng thông dụng trong vườn rau gia vị. Ngoài ra, còn phải kể thêm cây ngò, cây tía tô, cây húng quế (húng thơm).
  • cây hành lá là loại rau gia vị chủ yếu trong các bữa ăn gia đình.
  • cây rau răm. Để phát huy hết công dụng của trứng vịt lộn, người ta thường ăn kèm với rau răm, gừng tươi và 1 chút muối. Đây cũng chính là những vị thuốc Đông y giàu dược tính.Gừng tươi có tác dụng kích thích tiêu hóa, giải độc thực phẩm. Trong khi đó, rau răm tính ấm có tác dụng ấm bụng, chống đầy hơi, sát trùng, tán hàn,  mạnh gân cốt, chữa lạnh bụng.
  • cây tỏi là một loài thực vật thuộc họ Hành và cũng được con người sử dụng làm gia vị, trong nhiều món ăn.
  • Sử dụng gia vị như thế nào là an toàn khi nấu ăn?

Lá làm gia vị như lá Cà ri (Murraya koenigii : cà ri Ấn Độ,  họ Cam quít Rutaceae  hoa và lá đều thơm. Người Việt cũng dùng lá Cà ri trong nấu nướng nhưng có lẽ Bột Cà ri thông dụng hơn; lá Chúc, tên thực vật Citrus hystrix, họ Cam quít Rutaceae ; lá Kaffir, hay còn gọi là Chanh Thái (chanh Thái Lan), là một gia vị đặc trưng trong thức ăn Thái. Thức ăn Việt miền Nam bộ, ưa dùng lá này khi nấu  hải sản.Còn bột cà ri theo em hiểu là một hỗn hợp chế biến từ nhiều gia vị trong đó có cây Cà ri, nghệ, ớt, các rau mùi, quế, hồi… Thành phần thay đổi tuỳ nhà sản xuất; nhưng hình như nghệ và ớt là gia vị chính thì phải.

  • cây ngổ. Rau ngổ còn gọi là rau om, ngò om (Limnophila aromatica thuộc họ Plantaginaceae), là loài cây thảo mập, giòn, rỗng ruột, có nhiều lông.  Rau ngổ thường mọc hoang ở ruộng nước, vũng lầy và rất dễ trồng; vị chua cay, hơi se, tính mát, thơm.  Đây là gia vị không thể thiếu khi nấu cùng món ngó khoai để làm canh hay hầm xương. Gia vị có thể ở dạng củ, dạng lá, dạng hạt, dạng quả. Sau đây là vài chi tiết:

3.3.1. Củ gia vị

Phải kể củ gừng, củ riềng, củ tỏi, củ sả v.v.

  • củ Gừng. Vị cay của gừng (Zingiber officinale), luôn là một gia vị được ông cha ta rất quý, bởi nó tượng trưng cho sự nồng ấm:

Ước gì em biến thành gừng,
Anh biến thành cá, ở chung một nồi.”

– Ai ơi chua ngọt đã từng
 Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau

 hoặc:

Muối mặn ba năm còn mặn
Gừng cay chín tháng còn cay
Dù ai xuyên tạc lá lay
Sắt son nguyện giữ lòng này thủy chung.

  • củ Riềng (Alpinia officinarum), họ Gừng (Zingiberaceae), -củ Tỏi (Allium sativum) là một loài thực vật thuộc họ Hành, nghĩa là có họ hàng với hành tây, hành ta, hành tím, tỏi tây, v.v..Tỏi có thể sử dụng thành gia vị trong nước chấm pha chế gồm tỏi,ớt, tương, đường…Hoặc tỏi được trộn đều với các món rau xào với rau muống khiến món ăn dậy mùi thơm. Tỏi cũng được làm nước muối tỏi và ớt. Củ tỏi có nhiều tép và cũng là gia vị,  được nhắc đến trong ca dao :

Ăn tiêu nhớ tỏi bùi ngùi
Ngồi bên đám hẹ nhớ mùi rau răm
Hỡi người quân tử trăm năm
Quay tơ có nhớ mối tằm hay không?

  • củ Sả (Cymbopogon). Trong món bún bò Huế thì ngoài ớt, phải nhắc đến sả ruốc . Sả được sử dụng rộng rãi như là một loại  gia vị, có hương vị như chanh, có thể sấy khô và tán thành bột hay sử dụng ở dạng tươi sống. Sả nói chung được dùng trong các món cà ri. Nó cũng rất thích hợp cho các món chế biến từ thịt gia cầm, cá và hải sản.  Nó có hương vị như chanh và có thể sấy khô và tán thành bột hay sử dụng ở dạng tươi sống. Sả nói chung được dùng trong chè, súp và các món cà ri. Nó cũng rất thích hợp cho các món chế biến từ thịt gia cầm, cá và hải sản. Sả dịu (Cymbopogon flexuosus) có nguồn gốc ở Ấn Độ, Sri Lanka, Myanma và Thái Lan trong khi sả chanh (Cymbopogon citratus) được cho là có nguồn gốc từ Malaysia. Hai loài này có thể được sử dụng tương tự như nhau, tuy nhiên C. citratus phù hợp hơn khi dùng cho ẩm thực.

  • củ nghệ (Curcuma longa) họ Gừng có củ được dùng làm bột cari, bôi mụn nhọt

3.3.2. Lá gia vị

Có thể kể sau đây một số rau có lá gia vị:

  • rau húng (Ocimum basilum) nhiều loại như húng quế, húng lủi, húng chó thường dùng ăn sống với một số thịt động vật như tiết canh, lòng heo. Cây húng lủi thuộc loại cây thảo, cây có nguồn gốc hoang dã nên có sức sống khỏe, phát triển nhanh. Cây có thân rễ mọc bò thành chùm dưới đất. Húng lủi để làm gia vị ăn sống. Làm thảo dược, phòng chống nhiều loại bệnh, cây húng lủi còn giúp vệ sinh răng miệng, giữ hơi thở thơm tho. Bên cạnh đó, một chậu cây húng lủi còn là giải pháp tuyệt vời giúp xua đuổi muỗi.
  • ngò  Coriandrum sativum.  Cây có mùi thơm, thường được trồng làm rau thơm và gia vi.
  • ngò gai Eryngium foetidum, họ Apiaceae, còn có tên mùi tàu .Ngò gai là cây cỏ thấp, có thân đơn độc, chia cành ở ngọn, hoa quả mọc ở cành. Lá mọc ở gốc, xoè ra hình hoa thị.  Lá ngò gai có mùi thơm dễ chịu. Trong nồi canh chua nấu cá có lá ngò làm mất mùi tanh.
  • cây sả: là một loại cây thân thảo, thuộc họ hòa thảo. Thường mọc thành từng bụi cao khoảng 1-1,5m. Thân có màu trắng hoặc hơi tím, có nhiều đốt. Lá hẹp dài, mép lá hơi nhám. Bẹ lá ôm chặt với nhau rất chắc, tạo thành một thân giả. Sả được dùng làm rau gia vị lâu đời ở các nước Châu Á.
  • tía tô Perilla frutescens , là loại cây thuộc họ Hoa Môi (Lamiaceae). Thân cây tía tô thường cao khoảng 0,5-1m. Lá cây có hình răng cưa, mọc đối nhau, mặt dưới có lá có màu tím tía (cũng có khi cả 2 mặt đều có màu tím tía). Nguồn gốc của cây tía tô là xuất phát từ vùng núi Himalaya và vùng Đông Nam Á. Tại Việt Nam, loại cây này được người dân trồng rất phổ biến để sử dụng làm gia vị cho các món ăn hàng ngày.
  • thì là (Anethum graveolens, họ Apiaceae), là gia vị trong các  món canh cá, canh chua, vừa thơm ngon, vừa đở mùi tanh của thực phẩm
  • rau sam (Portulaca olearacea) Nó có vị hơi chua và mặn.  Trong thơ Hồ Dzếnh, có nhắc đến loại rau này

Tôi đến đây tìm lại bóng cô,
Trở về đường cũ, hái mơ xưa,
Rau sam vẫn mọc chân rào trước,
Son sắt, lòng cô vẫn đợi chờ.

  • rau kinh giới (Elsholtzia ciliata),  Ở Việt Nam, rau kinh giới được trồng rất phổ biến, thường được sử dụng như một loại rau thơm ăn cùng với các món ăn và đây cũng là một loại thảo dược được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc dân gian.Cây kinh giới mọc thẳng, thân vuông và có lông, có màu hơi tía ở phần gốc cây và thường cao khoảng 40-60cm. .Trong đông y, cây kinh giới mùi rất thơm, tính ấm và vị cay có tác dụng rất tốt trong an thần, chống dị ứng và hạ nhiệt…
  • rau diếp cá (Houttuynia cordata)  là một loài thực vật thuộc họ Saururaceae.  Là một loại cỏ nhỏ, mọc quanh năm , ưa chỗ ẩm ướt, có thân rễ mọc ngầm dưới đất. Rễ nhỏ mọc ở các đốt. Lá mọc cách (so le), hình tim, có bẹ, đầu lá hơi nhọn, khi vò ra có mùi tanh như mùi cá. Cây thảo cao 15–50 cm; thân màu lục hoặc tím đỏ, mọc đứng cao 40 cm, có lông hoặc ít lông.
  • rau tần ô (Chrysanthemum coronarium) với nhiều tên khác như cải cúc, rau cúc, cúc tần ô, rau tần ô.  Đây là một loại rau lá thuộc họ Cúc,
  • rau mùi (ngò) tên khoa học Coriandrum sativum, họ Apiaceae, có nguồn gốc bản địa từ Tây Nam Á về phía tây đến tận châu Phi. Làm rau thơm và gia vị,
  • rau răm ( Persicaria odorata). Cây thân thảo, mọc dưới nước hoặc ở nơi luôn luôn ẩm ướt. Lá rau răm thuôn dài nhọn ở đầu. Rau răm có hương thơm đặc biệt.Dùng làm rau gia vị, là một cây thuốc nam quý có vị cay nóng, mùi thơm. Rau răm có trong bài hát:

Gió đưa, à ơi, gió đưa cây cải về trời
rau răm ở lại chịu lời đắng cay
gió đưa ơi ah ơi ah
cây cải mà về đâu, rau răm ở lại
lòng sầu là sầu năm canh

  • lá sung, lá đinh lăng dùng ăn gỏi, lá gừng, lá chanh, lá nguyệt quế, lá lốt, thường ăn với thịt gia súc hoặc xắt nhỏ cho vào các món nấu. Rất nhiều người thường hay dùng lá cây đinh lăng ăn kèm với gỏi cá để tăng thêm hương vị của món ăn này. Do đó, mọi người thường gọi cây đinh lăng với một cái tên khác là cây gỏi cá.
  • cần tây là một loài thực vật thuộc họ hoa tán. Rau cần tây được xem như một loại rau sạch, thơm ngon, hợp khẩu vị.
  • ngò gai là loại rau thân thảo, cây đơn lẻ, lá mọc ở gốc xòe ra hình hoa thị, lá hình thuôn có răng cưa, cành chia ở ngọn chứa hoa. Có tác dụng làm rau thơm.
  • 8 Loại Gia Vị Phổ Biến Trong Văn Hoá Ẩm Thực Châu Á

3.3.3.Hạt gia vị: hạt tiêu, hạt ngò, hạt dổi…

  • hạt tiêu được thu hoạch mỗi năm một lần. Muốn có tiêu đen, người ta hái quả vào lúc xuất hiện một số quả đỏ hay vàng trên chùm, nghĩa là lúc quả còn xanh; những quả còn non quá chưa có sọ rất giòn, khi phơi dễ vỡ vụn, các quả khác khi phơi vỏ quả sẽ săn lại, ngả màu đen. Muốn có hồ tiêu trắng (hay hồ tiêu sọ), người ta hái quả lúc chúng đã thật chín, sau đó bỏ vỏ. Loại này có màu trắng ngà hay xám, ít nhăn nheo và ít thơm hơn (vì lớp vỏ chứa tinh dầu đã mất) nhưng cay hơn (vì quả đã chín).
  • hạt ngò dạng hạt rau mùi ta, mùi tây, mùi tàu, tính ấm, có mùi thơm, giúp khai vị , ăn ngon, tiêu hóa thức ăn, giải độc chất tanh.. Ngoài ra hạt ngò còn có tác dụng kích thích hệ tiêu hóa, chữa hiện tượng hôi miệng ở người, hơn nữa còn có thể dùng làm thuốc giảm đau, điều trị bệnh thấp khớp.
  • hạt dổi rừng không chỉ là gia vị cho các món ăn của đồng bào Tây Bắc mà còn là tinh hoa ẩm thực của vùng núi Tây Bắc tạo nên nét độc đáo rất riêng của văn hoá ẩm thực của con người Tây Bắc ở miền Bắc Việt Nam.

3.3.4. Quả gia vị: chanh, bưởi, ớt, thảo quả, dứa xanh, chuối xanh, khế chua, quả me, quả dọc, quả sấu…

Trên bàn ăn của người Huế (gồm món canh, cá, thịt, dĩa rau sống…) luôn có một dĩa muối tiêu ớt, dĩa tương ớt hay một chén nước mắm ớt tỏi. Đặc biệt không thể thiếu tương ớt.Tương ớt Huế là hỗn hợp gồm ớt tươi, tỏi tươi, muối, đường, dầu ăn và nước mắm ngon trộn lại. Người Huế dùng tương ớt nhiều trong những món ăn buổi sáng sớm (bánh mì, bánh canh…).

Miền núi Bắc Việt, có qủa cây Mắc Khén ( Zanthoxylum myriacanthum), họ Cam quít Rutaceae, có hạt làm gia vị.

(GS Phạm Hoàng Hộ gọi là Hoàng mộc gai)

3.4. Gia vị nguồn gốc động vật

Mắm các loại (làm từ cá, tôm, cua, cáy, rươi, tép v.v.) như mắm tôm, mắm tép, mắm tôm chua, mắm rươi, mắm cáy, mắm cua đồng, mắm bò hóc, mắm ba khía, mắm nêm…Các loại nước mắm làm từ cá (như cá cơm, cá thu, cá chẻm, cá đối, cá ngát v.v.). Có thể kể thêm tinh dầu cà cuống,  mỡ lợn, bơ động vật, dầu hào v.v.

Trong bún thang, bún chả, bánh cuốn của Hà Nội thường có tinh dầu cà cuống . Cà cuống có ở khắp mọi vùng miền của cả nước, nhưng dường như nó chỉ khiến người dân vùng đồng bằng Bắc bộ mê mẩn với bánh cuốn, chả cá, bún thang… với mùi vị cay nồng của tinh dầu cà cuống. Cà cuống sinh trưởng ở dưới nước, tại các ruộng sâu, hồ ao, sông lạch. Mùa cà cuống vào tháng 10 âm lịch, sau vụ gặt lúa mùa. Cà cuống phàm ăn và ưa ánh sáng. Dựa vào đặc tính này, người ta chong đèn để dụ cà cuống bay tới, chúng thường kết thành từng đàn nên cuối buổi họ chỉ việc thu gom mang về. Trứng cà cuống thì được lượm trên các thân cỏ dưới nước. Cà cuống có nhiều trong ruộng nước; đó chỉ là một loài sâu tên khoa học là Lethocerus indicus, có khả năng tiết ra từ các túi dưới cánh một chất mùi rất cay.

Ca dao sau đây có nhắc đến cà cuống:

Con cò chết rũ trên cây
Cò con mở lịch xem ngày làm ma
Cà cuống uống rượu la đà
Chim ri ríu rít bò ra chia phần
Chào mào thì đánh trống quân
Chim chích cởi trần, vác mỏ đi rao

Ca dao này nói lên khi người chết vừa nằm xuống, đã có dân làng rủ rê nhau tham dự để chia nhau ăn uống

3.5. Gia vị cũng biến thiên theo từng món và từng vùng

Miền Bắc có món Phở Bắc với  nước dùng có nhiều gia vị như tiểu hồi, đại hồi, quế, tiêu v.v. Có khi, nước phở có cho vào đinh hương và tương (tương đen, tương đỏ).

Miền Tây Bắc Viet Nam, để làm món thịt trâu ngon, người ta phải lọc cẩn thận hết gân, lọc sạch bạc nhạc, sau đó thái miếng dọc thớ rồi ướp với hỗn hợp gia vị gồm sả, gừng, tỏi, ớt khô băm nhỏ,  rồi để khoảng 2-3 tiếng, sau đó lấy que xiên và sấy trên than củi, để xa cho thịt chín từ từ, chín đều. Thịt được sấy cho đến khi vừa chín để không làm mất vị ngọt của thịt.  Vị ngọt của thịt trâu đượm trong sự đậm đà của các gia vị tạo nên sức hấp dẫn cho đặc sản vùng cao.

Miền Trungbún bò Huế mà nói đến món này là  phải nhắc đến sả ruốc. Sả được sử dụng rộng rãi như là một loại  gia vị tại các nước châu Á.  Nó có  thể sấy khô và tán thành bột hay sử dụng ở dạng tươi sống. Phần thân cây là khá cứng để có thể ăn, ngoại trừ phân thân non và mềm bên trong. Tuy nhiên, người ta có thể thái nhỏ và thêm vào trong các gia vị. Sả nói chung được dùng trong  các món cà ri. Nó cũng rất thích hợp cho các món chế biến từ thịt gia cầm, cá và hải sản

Cách Kết Hợp Các Loại Gia Vị - Nghệ Thuật Đặc Sắc Trong Ẩm Thực Việt Nam:  Ngọc Anh Blog

Đính kèm là bản đồ gia vị thực vật ông Chiêm Thành Long đã tìm tòi và ghi chú trên bản đồ:

+ Vùng Tây Bắc (Lào Cai, Điện Biên…): mắc khén, thảo quả, quế, rau mùi, ớt, tiêu.

+ Vùng Đông Bắc: hạt dổi, mát mật, sả, ớt, riềng, nghệ, gừng…

+ Hà Nội: thì là, lá xương sông, ngải cứu, riềng, nghệ, quả sấu, tai chua, tiêu, tỏi, ớt, sả, lá chanh…

+ Đồng bằng sông Hồng: lá lốt, quả mác cọp, quả chay, riềng, sả, ớt, tiêu…

+ Vùng biển phía Bắc: tiêu, sả, ớt, riềng, mẻ, mắm tôm, thì là, lá chanh, ngải cứu…

+ Tây nguyên: lá é, sả, gừng, muối, ớt…

+ Bắc Trung bộ (Nghệ An, Hà Tĩnh…): tiêu, tỏi, mắm, muối, ớt, tương…

+ Nam Trung bộ (Huế, Đà Nẵng…): tỏi, gừng, riềng, tiêu…

+ Tây nguyên: tiêu rừng, tiêu lốt, gừng, nghệ…

+ Đông Nam bộ: tỏi, tiêu, gừng, sả, ớt, lá chúc, mắm, muối…

+ Tây Nam bộ: tỏi, tiêu, gừng, mắm, muối, nước mắm, chanh, ớt…

4. Lời kết

Nước Việt có môi trường tự nhiên rất đa dạng: từ miền non cao núi thẳm đến miền đồng bằng, quê hương em đất mặn đồng chua, do đó từ thực vật đến động vật trú ẩn trong đó cũng rất đa dạng và chứa nhiều thực vật (sả, gừng, tỏi, riềng, hành, ớt ..) cũng như động vật (ruốc ngoài biển, cá linh trong đồng ủ ra nước mắm v.v), tiền đề cho các gia vị đủ màu và đủ mùi vị khiến ẩm thực Việt có sức lan toả, nhất là sau 1975, với hàng hàng lớp lớp người Việt ra nước ngoài sinh sống nên ngày nay, nhiều người dân nước ngoài cũng nếm các gia vị ta thường gặp ở Viet Nam

khi xưa.

 

 Thái Công Tụng

 

Kim Phượng sưu tầm

 

Xem thêm...

Cơm rượu đúng chuẩn 3 miền Bắc Trung Nam

Cơm rượu miền Nam
và hình bóng một người

Bữa nay làm món này, nhớ người xưa xa vắng đã lâu rồi, đó là bà ngoại của tôi. Người mà trời sinh ra bà còn phải sinh ra tôi để làm "đối tác" gắn với bà cả một thời tuổi thơ tuổi nhỏ, cả một thời thiếu nữ, thanh xuân. Trong bụng tôi có nhiều món ăn quê nhà không cần ghi ra sách vở mà vẫn nhớ mãi không phai, những món ăn trở thành kỷ niệm khi bà bắt đứa cháu gái duy nhất này làm "truyền nhân" để bà in dấu, ngoại tôi đã để lại cho tôi những dấu ấn đậm đà trong trí nhớ. Trong nhiều món của bà có món này tôi rất thích, đó là món cơm rượu miền Nam.


Thích không phải vì nó nhất so với hàng tỉ món trên đời, mà với tôi, nó ngộ lắm! Tôi không dung nạp được rượu bia như nhu cầu của nhiều người, đó là do cơ địa của tôi không thích hợp mà thôi, nhưng cơm rượu thì tôi ăn được vì nồng độ rượu có là bao để cho mình say. Nhưng nếu tôi ăn vô một chén đầy khi bụng đang đói thì cảm giác của tôi nó "là đà" khó tả, mà tôi thì rất thích cảm giác ấy! Người say chếnh choáng như thế nào thì tôi không biết, nhưng cái cảm giác là đà làm cho đầu óc tôi nhớ nhớ quên quên, vui vui buồn buồn mọi thứ trên đời, tôi hay cố tình muốn nhớ hết những gì của thuở xa xưa.

Nội cái chuyện nhớ bà ngoại thôi, thì tôi kể hoài nghe không hết. Ngoài một hàng roi mây vắt đầy trên vách để dùng thường xuyên cho "đối tác" ngang bướng như tôi, còn có giọng nói vừa có thép vừa có lửa lại vừa có đường phèn của bà. Ngoài cơm canh bình thường ra, mỗi lần nấu bất cứ món gì của nhà quê, bà cũng bắt tôi phải học, bà hay lên giọng cái chữ "không" thành chữ "khổng", ví dụ như "đàn bà con gái mà "khổng" làm được cái giống gì hết thì ế chồng, mà có lấy được chồng rồi thì thế nào thằng chồng nó cũng đi có mèo, tối ngày ôm con mà khóc, có biết nấu món gì cho nó ăn đâu mà nó hổng đi có mèo?". Bà phán cái gì cũng như đinh đóng cột, nghe thấy ớn! Thuở ấy, tôi phải nghe, có lúc thầm cảm ơn, có lúc đầy oán trách!

Làm món cơm rượu này, ngày xưa ngoại tôi rất quan trọng khâu chọn nếp, phải là nếp "ruồi" (không biết "ruồi" là sao ở thời ấy) hạt to, mập hơn nếp bún hạt dài son son. Ngoại nói làm nếp ruồi cơm rượu mới ra nhiều nước, nếp đem về vo ngâm vài tiếng đồng hồ rồi đem dúc nếp cho ráo trong một cái rổ đặc biệt được đan bằng tre rất khít và rất đẹp, chỉ dành riêng để dúc gạo, dúc nếp làm bánh, nấu xôi chè. Nếp được xôi trong một cái chõ bằng đất, đen thui bên ngoài, vì nhà quê nấu củi nên đóng nhiều lọ nghẹ, xôi vừa chín lần một, đem ra xối nước, xả cho ráo rồi đem xôi lại lần hai (cơm rượu phải xôi hai lần là bắt buộc) cho nó không còn nhựa nếp thì khi ủ ra nước nhiều và nước mới trong, phần cái của cơm rượu ăn thao trong lưỡi không có hạt nếp nào bị sượng. Xôi chín lần hai đem trải ra mâm, dàn mỏng mỏng, để nguội còn ấm ấm là rắc men vô nếp trộn đều, thoa tay bằng nước muối pha vừa, vắt chặt và viên thành những viên tròn nhỏ nhỏ, sau đó quấn các viên vào từng miếng lá chuối rồi dựng đứng vào chõ, đậy lá chuối cho kín, ủ giáp cữ hai lần là xổ ra cho các viên vào keo, lọ, chắt nước cơm rượu vào chung. Nếp đã thành cơm rượu có vị chua chua ngọt ngọt nồng nồng và rất thơm, để thêm ở bên ngoài nửa buổi là ăn (vì thời ấy không có tủ lạnh), không pha thêm nước đường vì muốn ăn cơm rượu y, nguyên chất, vừa nước vừa cái, không cần phải lênh láng nước đường.

Ngày nay tôi làm cũng giống như ngoại ngày xưa, nhưng có cải biên, đơn giản hơn một chút, tôi không xôi bằng chõ mà nấu trong nồi cơm điện hai lần, rồi rắc men vò viên đem ủ, ủ bằng những bao ni lông sạch dựng đứng thay cho lá chuối. Ủ xong ăn vẫn rất ngon nhưng vẫn thấy thiếu thiếu một cái gì đó...!

Có lẽ thiếu hương vị ngày xưa, muôn đời tôi yêu miếng lá chuối mà phải quấn bằng những bao ni lông dù có sạch sẽ nhưng mùi thơm vẫn không bằng lá chuối. Lá chuối bây giờ tuy không đắt không hiếm, nhưng mua ít thì người ta không bán, mua nhiều thì xài không hết bỏ uổng nên thôi. Nếp nấu trong nồi cơm điện sao bằng chõ xôi nấu củi nhà quê khi xưa, tôi rất thích mùi xôi ngày xưa của ngoại, mỗi lần xôi chín mở chõ ra là hít lấy hít để. Bây giờ ngồi viên những viên cơm rượu mà nhớ ngày xưa da diết, tôi nghĩ mình đã từng cất công vo tròn bao thứ trong cuộc đời một cách chủ động, tận tụy, kiên trì và hết lòng hết sức, dù đôi lúc tôi cũng bị người đời, tình đời bóp méo của tôi nhiều thứ, nhưng mà không sao.

Tôi luôn nhớ bà ngoại tôi với những lời răn "sắt thép", lời răn của một người trong sấm sét có gia ân, để tôi được đứng vững khi trải qua bao gian khổ của cuộc đời. Tôi đã già rồi, làm cơm rượu nhớ ngoại, nhớ ngày xưa, mượn ý nhạc của Trần Tiến, tôi hát lên "Ngoại ơi con đã già rồi, con ngồi nhớ ngoại nhớ ngôi nhà xưa...!"
 


Tác giả: Chị Mỹ Dung
(Bạn anh Nguyễn Lợi)
 
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬

 

Tết Đoan Ngọ, các chị em đã biết làm cơm rượu đúng chuẩn 3 miền Bắc Trung Nam chưa?

Cơm rượu nếp miền Bắc được nấu bằng gạo nếp với men rượu. Cơm rượu nếp miền Trung là những viên cơm nếp nguyên miếng, thơm ngọt. Cơm rượu nếp miền Nam không để rời mà viên thành từng viên tròn trước khi ủ.

Tết Đoan Ngọ (hay còn gọi là Tết Đoan Dương, Tết diệt sâu bọ) diễn ra vào ngày 5/5 Âm lịch hàng năm là một ngày lễ Tết truyền thống ở một số nước Đông Á, trong đó có Việt Nam. Ở nước ta, Tết Đoan Ngọ là ngày phát động diệt sâu bọ cho cây trồng, với mong muốn một vụ mùa bội thu. 
Cơm rượu nếp, món ăn được chế biến từ cơm nếp nấu chín ủ men, là một món không thể thiếu trong mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ. Ông cha ta quan niệm rằng cơm nếp là món ăn có tác dụng tiêu diệt ký sinh trùng trong đường tiêu hoá, đúng với tinh thần ngày "diệt sâu bọ".
Ở mỗi vùng miền Bắc, Trung, Nam lại có những cách làm cơm rượu khác nhau. Hãy cùng khám phá nhé! 

    Cơm rượu miền Bắc    

Cơm rượu 3 miền - Ảnh 1.

Nguyên liệu

1kg gạo nếp cái hoa vàng, 1 - 1,5 cái men ủ rượu.

  Cách làm cơm rượu nếp cái hoa vàng miền Bắc  

Gạo nếp đãi sạch vỏ và nhặt sạn, trấu rồi ngâm nước khoảng 1 giờ, sau đó cho vào nồi cơm điện hoặc nồi gang, nồi đất... nấu chín. Múc cơm ra cái mâm hoặc mẹt, dàn đều cho cơm nhanh nguội.
Men rượu giã nhuyễn rồi cho vào cái rây, rây bỏ hết trấu còn dính vào men hoặc bỏ những cục to. Khi sờ thấy cơm hơi âm ấm là rắc men được. Đừng rắc men khi cơm nóng quá hoặc nguội quá sẽ không thành công. Rắc men vào cơm và trộn đều.
Lót lá chuối khô vào nồi hoặc vại rồi múc cơm đã trộn men vào, đậy bằng lớp lá chuối khô nữa trên mặt rồi đậy vung ủ vào thúng, thùng rơm. Sau 2 đến 5 ngày thấy cơm rượu bắt đầu có mùi thơm thì dùng đũa đảo đều. Lúc này cơm đã lên men mềm, thơm thì ăn được.
Nếu chưa ăn ngay có thể bỏ cơm rượu vào tủ lạnh ăn dần nhé!
Cơm rượu 3 miền - Ảnh 2.
Rượu nếp miền Bắc thì có vị bùi và ăn giòn, được nấu bằng gạo nếp cái hoa vàng thơm ngon. Bên cạnh cơm rượu nếp thì theo truyền thống, mâm cúng dâng lên lễ gia tiên vào ngày Tết Đoan Ngọ ở miền Bắc còn có vải, mận, bánh gio...
Cơm rượu 3 miền - Ảnh 1.

    Cơm rượu miền Nam    

Cơm rượu 3 miền - Ảnh 5.

Nguyên liệu

1kg gạo nếp, 1 lít nước, 15 viên men nhỏ, 1 xấp lá chuối.

    Cách làm cơm rượu miền Nam    

Lá chuối rửa sạch, để ráo. Gạo nếp vo sạch, để ráo. Giã nhuyễn men. Nấu sôi 1 lít nước rồi cho nếp và nước sôi vào nồi cơm điện, nấu chín thành cơm nếp. Xới cơm nếp ra khay thành lớp mỏng, để nguội.
Dùng lá chuối lót đáy và thành thố đựng. Khi cơm nếp nguội thì rây men đều lên mặt cơm nếp. Nặn cơm nếp trộn men thành từng viên nhỏ cho thật chặt tay, quấn lá chuối quanh viên cơm.
Xếp viên cơm nếp vào thố thành từng lớp, trên cùng đậy một lớp lá chuối. Đậy nắp thố, cho thố vào 2 lớp nylon buộc kín lại. Ủ trong 3 đến 5 ngày thì được.
Lấy lá chuối ra, xếp các viên cơm rượu và nước rượu vào một thố khác, cho vào tủ lạnh để cơm rượu giữ vị ngọt vừa phải, không tiếp tục lên men cay thì sẽ trữ được lâu hơn. Nếu thích vị ngọt hơn và nhiều nước hơn, có thể nấu ít nước đường, để nguội rồi chế vào thố cơm rượu.
Cơm rượu 3 miền - Ảnh 6.
Cách làm cơm rượu nếp kiểu miền Nam sẽ cho bạn món cơm rượu nếp mềm thơm. Món này kết hợp với xôi vò thì chuẩn không cần chỉnh. Người miền Nam thường khởi đầu ngày Tết Đoan Ngọ với món cơm rượu - xôi vò này để "diệt sâu bọ" trước, sau đó sẽ ăn món bánh ú truyền thống.
Cơm rượu 3 miền - Ảnh 3.

    Cơm rượu miền Trung    

Cơm rượu 3 miền - Ảnh 9.
 

Nguyên liệu

500g nếp, 5 đến 7g men rượu (dạng viên), 300g đường.

    Cách làm cơm rượu miền Trung    

Men rượu giã nát, lọc sạch bã trấu, tạp chất. Trộn đều với 1 thìa cà phê đường. Gạo nếp nấu chín, hơi ướt so với nấu xôi.
Gạo nếp nấu xong đem trải ra trên mặt phẳng có lót màng bọc thực phẩm. Rải men lên trên mặt nếp rồi trộn đều. Cho nếp đã trộn men vào một hộp chữ nhật, nén dẹt xuống, bọc kín bằng màng bọc thực phẩm, cất nơi khô ráo 2 ngày để cơm nếp lên men.
Nấu nước đường theo tỉ lệ 500ml nước với 200g đường, để nguội. Cơm nếp đã lên men đem cắt từng khối vuông nhỏ rồi xếp vào một lọ sạch. Cho nước đường đã nguội vào đậy kín.
Sau khi đã cho nước đường vào cùng cơm rượu lên men thì nửa ngày sau là có thể dùng được.
Cơm rượu 3 miền - Ảnh 10.
Nước rượu nếp bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh để tránh lên men rượu nhiều. Khi uống cho thêm đá vào cốc, ăn cả cơm rượu nếp và nước sẽ rất ngon. Rượu nếp kiểu miền Trung là loại thức uống giải khát thông dụng của người dân nơi đây. Viên cơm nếp lên men vừa tới, mùi men nhẹ chưa quá gắt pha cùng đá sẽ xua tan đi cơn khát cực nhanh.
Cơm rượu 3 miền - Ảnh 11.

Chúc các chị em thành công với những cách làm cơm rượu nhé! 

    Tê Hát sưu tầm    
 
Ảnh minh họa
Xem thêm...

Độc đáo thời trang từ các loại bánh miền Tây của NTK Nguyễn Minh Công

 

Độc đáo thời trang từ các loại bánh miền Tây

của NTK Nguyễn Minh Công

Váy bánh bèo, đầm bánh xèo... Bạn đã thấy bao giờ chưa? - Ảnh 2.

 

Mới đây, “nhà thiết kế công chúa” (biệt danh trong nghề của Minh Công) ngẫu hứng ra mắt bộ sưu tập (BST) mang tên Fashion - Food | Mini Collection 2021, được thực hiện tại quê nhà Vĩnh Long, dưới sự hỗ trợ của ê kíp “chuyên nghiệp và có kinh nghiệm lâu năm” chính là… bố mẹ anh.

NTK Nguyễn Minh Công với bộ sưu tập Fashion - Food | Mini Collection 2021 độc đáo bằng ẩm thực miền Tây

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công dùng ngôn ngữ thời trang để kể câu chuyện về ẩm thực miền Tây. (Ảnh: NSCC)

Hơn 4 tháng giãn cách xã hội, dường như mọi hoạt động đều bị tạm ngưng. Chính vì thế lĩnh vực thời trang cũng không ngoại lệ. Tuân thủ việc ở nhà chăm sóc sức khoẻ, NTK Nguyễn Minh Công dùng việc nấu ăn để giảm stress.

Và mới đây, “NTK Công Chúa” ngẫu hứng cho ra mắt BST mang tên “Fashion – Food | Mini Collection 2021” được thực hiện tại quê nhà Vĩnh Long. BST này có sự góp công của cả một ekip chuyên nghiệp được “NTK Công Chúa” chia sẻ đó là bố, mẹ của anh.

BST thời trang từ thực phẩm độc đáo của Nguyễn Minh Công

Anh chia sẻ: “Ba mẹ tôi rất thích ý tưởng này vì nó không chỉ gần gũi mà còn tái hiện lại những hồi ức tuổi thơ, thanh xuân đẹp đẽ của ba mẹ. Ngoài ra, BST cũng góp phần quảng bá ẩm thực Nam Bộ vốn dĩ rất phong phú và nhiều điều độc đáo. Khi tôi lên ý tưởng muốn làm BST thú vị này, ba thì xung phong phụ quay video review dù đây là lần đầu tiên ba cầm máy còn bỡ ngỡ. Ba cũng ra vườn tìm nguyên liệu như lá chuối, lá dứa để phụ tôi một tay. Mẹ thì phụ làm bánh và cũng sơ chế các món ăn để tôi thiết kế và trang trí thật đẹp.”

Thử thách lớn nhất mà anh phải vượt qua chính là làm sao phát họa được những bộ váy công chúa bằng những món ăn đậm chất Nam bộ. Nguyễn Minh Công chọn BST của mình là các loại bánh như: bánh xèo, bánh lá mít, bánh tầm khoai mì, bánh bèo, bánh ướt ngọt, bánh da lợn và cả sương sa hột lựu… Tất cả không chỉ bắt mắt mà phải ngon miệng khi thưởng thức.

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công quảng bá ẩm thực Nam bộ qua thời trang từ bánh xèo, bánh lá mít… - ảnh 2

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công cùng ba mẹ ở quê trong những ngày giãn cách làm ra bộ sưu tập thời trang ‘ngon miệng, đã mắt’ (Ảnh: NSCC)

Mỗi ngày, anh có thể vẽ hàng trăm mẫu thiết kế. Nhưng với việc thiết kế bánh này đòi hỏi nhiều thời gian hơn: từ việc lên ý tưởng, sáng tạo, chuẩn bị nguyên liệu, bắt tay làm ra thành phẩm và trang trí sao cho thật đẹp. Vì thế, một mẫu bánh anh phải mất 1 - 2 ngày mới hoàn thành. Dù mất cả tuần để hoàn thành BST gồm 7 bộ đầm công chúa lộng lẫy nhưng Nguyễn Minh Công cảm thấy vui vì đam mê của mình được sáng tạo bằng nhiều cách khác nhau. Anh chia sẻ: “Mùa dịch này thay vì ngồi không buồn chán, nếu có ý tưởng để làm, thì sẽ bớt rảnh tay rảnh chân và cũng giúp xả stress hiệu quả. Tuy là NTK nhưng tôi cũng rất thích làm bánh nên việc dung hòa giữa đam mê và sở thích thì còn gì bằng”.

BST thời trang từ thực phẩm độc đáo của Nguyễn Minh Công

Dưới đây là chi tiết bộ sưu tập mà NTK Nguyễn Minh Công cùng ba mẹ tạo ra thành quả.

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công quảng bá ẩm thực Nam bộ qua thời trang từ bánh xèo, bánh lá mít… - ảnh 3

Bánh lá mít: Bộ đầm công chúa màu trắng với phần cổ khoét sâu ấn tượng được NTK Nguyễn Minh Công sử dụng nguyên liệu chính là lá mít và bột gạo. Lớp bột gạo sau khi được nhồi kỹ, cáng thật mỏng lên từng lá mít và đem hấp chín sẽ tạo nên lớp gân trông như lớp vải voan hoạ tiết. Từng chiếc lá màu trắng ngà được xếp từng lớp tầng xen kẽ tạo nên sự bồng bềnh giúp các nàng công chúa lộng lẫy hơn khi bước ra từ những câu chuyện cổ tích.

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công quảng bá ẩm thực Nam bộ qua thời trang từ bánh xèo, bánh lá mít… - ảnh 4

Bánh tầm khoai mì: Chiếc váy dạ hội 5 tầng với 5 màu sắc được anh tỉ mỉ tạo nên từ những sợi khoai mì dẻo dai với điểm nhấn là phần ombre chuyển từ đậm sang nhạt tạo nên những sợi tua rua mềm mại. Bên cạnh đó, những sợi dừa nạo màu trắng tạo thành sợi lông vũ như điểm nhấn tạo nên sự mềm mại, uyển chuyển và nữ tính.

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công quảng bá ẩm thực Nam bộ qua thời trang từ bánh xèo, bánh lá mít… - ảnh 9

Bánh da lợn: Dùng muỗng, đũa, dao, kéo làm dụng cụ chính, NTK Nguyễn Minh Công khéo kéo cắt từng lát dọc chiếc bánh da lợn tạo nên những mảnh vải kẻ sọc xanh trắng đẹp mắt mắt. Tận dụng lợi thế dẻo mềm của bánh, Nguyễn Minh Công uốn lượn nó để tạo nên độ bồng bềnh và tách cái lớp bánh ra để thêm độ to nhỏ cho các đường kẻ làm bộ váy thêm sinh động.

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công quảng bá ẩm thực Nam bộ qua thời trang từ bánh xèo, bánh lá mít… - ảnh 8

Sương sa hột lựu: Nhờ vào độ trong và dẻo cùng như màu sắc rực rỡ của nguyên liệu đã góp phần giúp chiếc váy trở nên sang trọng và gợi cảm. Nguyễn Minh Công cho biết, thú vị nhất ở chiếc váy này chính là màu sắc từ rau củ đã giúp chiếc váy kể một câu chuyện của thiên nhiên ở đó có mây trời có những ngọn cỏ non và những đóa hoa tuyệt đẹp.

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công quảng bá ẩm thực Nam bộ qua thời trang từ bánh xèo, bánh lá mít… - ảnh 5

Bánh bèo nhân đậu xanh: Các tín đồ của món bánh này ăn cùng với nước cốt dừa sền sệt sẽ phải thốt lên sự ngạc nhiên khi chiêm ngưỡng chiếc váy vô cùng lộng lẫy mà NTK Nguyễn Minh Công cất công cắt từng mảnh nhỏ tam giác tỉ mỉ ghép lại. Hàng chục mảnh ghép được xếp tầng lên nhau trông như vây cá với lớp nền được lót phía dưới là lớp nhân đậu xa tạo nên bộ đầm công chúa màu vàng rực vô cùng lộng lẫy và độc đáo.

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công quảng bá ẩm thực Nam bộ qua thời trang từ bánh xèo, bánh lá mít… - ảnh 7

Bánh xèo miền Tây: Lớp bánh xèo màu vàng ươm, giòn rụm đã tạo thành tùng váy kết hợp với phần chân váy là màu xanh của xà lách, rau thơm, giá đỗ làm lớp tua rua màu trắng. Đây là tác phẩm mà Nguyễn Minh Công hết sức tâm huyết.

Nhà thiết kế Nguyễn Minh Công quảng bá ẩm thực Nam bộ qua thời trang từ bánh xèo, bánh lá mít… - ảnh 6

Bánh ướt ngọt: Bộ đầm công chúa làm từ món bánh ướt ngọt được NTK vận dụng sự dẻo, mềm, mỏng của lớp bánh tạo nên các tầng bèo nhún trông uyển chuyển và sống động. Không chỉ thu hút với hai tầng trắng xanh kết hợp, anh còn dùng nhân dừa và đậu xanh trải đều lên phần thân váy tạo cảm giác như những viên đá đính kết một cách tỉ mỉ để tăng phần hấp dẫn hơn./.

 -----------------

 

Hermès tung ra túi Birkin làm từ…rau củ

Khi thời trang kết hợp với ẩm thực

Mới đây, Hermès đã đăng tải trên trang Instagram những hình ảnh mô phỏng thiết kế khăn lụa của hãng thời trang nổi tiếng này. Điều đặc biệt là họa tiết của chiếc khăn được tái hiện bằng nhiều loại rau củ và trái cây. Các đường nét được vẽ lại thông qua nghệ thuật sắp xếp với nguyên liệu làm từ lá cải, ớt chuông, cà rốt, bông cải trắng, cà chua, nho, dâu tây, kiwi, quýt… Không chỉ đẹp mắt, những “chiếc khăn” này còn mang lại cảm giác ngon miệng.

Khi thời trang kết hợp với ẩm thực

Khi thời trang kết hợp với ẩm thực

Hermès vừa đăng tải trên trang Instagram cá nhân ba chiếc túi Birkin độc bản. Những tấm hình được bấm “yêu thích” tổng cộng hơn 400.000 lần, gấp nhiều lần so với những tấm ảnh khác! Phải chăng đây là một mẫu túi cực hiếm của nhà mốt? Thưa không! Chúng được chế tác hoàn toàn từ rau củ quả. Các mẫu túi Hermès Birkin lạ mắt này là tác phẩm nghệ thuật từ nhà thiết kế đồ họa Ben Denzer.

Khi thời trang là nghệ thuật, và ẩm thực cũng là nghệ thuật

Ben Denzer không phải là một người quen thuộc với giới thời trang, làm đẹp. Nhưng anh lại được biết đến rộng rãi trong giới yêu sách và nghệ thuật. Chàng trai sinh năm 1992 này từng là một nhà thiết kế bìa sách cho nhà xuất bản Penguin Books. Nhưng không chỉ là một nhà thiết kế đồ họa, anh còn có bộ óc của kiến trúc sư. “Khi lớn lên, tôi thường lấy băng keo quấn lại rồi biến thành những món đồ nho nhỏ”, anh nói.

 

Loạt sách Ice Cream Books được Bella Hadid khen là “những quyển sách cool nhất để Instagram”. Ảnh: Ben Denzer/Ice Cream Books

Trong khi làm việc như một nhà thiết kế bìa sách, Ben Denzer cũng mày mò tự làm một số dự án cá nhân. Các tác phẩm nổi tiếng nhất của Ben Denzer là những quyển sách lạ. Ví dụ một quyển có bìa làm từ phao để nổi trên nước. Một quyển khác được làm hoàn toàn từ các loại thịt nguội. Và loạt sách Ice Cream Books đã xuất hiện trên tờ New York Times.

Những ý tưởng độc đáo của Ben Denzer đã khiến Hermès để ý đến. Hãng đã liên hệ với Ben Denzer để chế tác nên những chiếc túi Hermès Birkin từ rau củ.

Những chiếc túi xách Hermès Birkin kỳ công của Ben Denzer

Hermès tung ra túi Birkin làm từ…rau củ

Những chiếc túi xách Hermès Birkin từ rau củ quả này hẳn sẽ khiến bạn muốn ăn rau nhiều hơn!

Xem thêm...

NƯỚC CƠM - MÓN QUÀ DÂN DÃ BAO NGƯỜI LÃNG QUÊN.

NƯỚC CƠM

MÓN QUÀ DÂN DÃ BAO NGƯỜI LÃNG QUÊN.

✧✧ꕥ✧✧

pha sữa công thức với nước cơm

Có thể nói, gạo là thức sản vật mà người Việt Nam chúng ta vô cùng trân quý. Bởi gạo là nguồn lương thực chính, là thực phẩm thiết yếu, quan trọng trong đời sống của người dân Việt Nam. Từ những bữa cơm hàng ngày, những bát cháo khi bệnh, hay những bát phở, bún, hủ tiếu ăn vội…tất cả đều làm từ gạo. Và với tôi, gạo còn là tuổi thơ với bao kỷ niệm khó mà quên cho được. Ngoài những chén cơm nóng hổi, thơm nức mũi, thì tôi còn mê đắm mê đuối cái thức uống thuở nhỏ mẹ hay trút ra mỗi khi nồi cơm đang sôi, đó là nước cơm.

Món nước cơm thực chất là phần nước màu trắng đục đang sôi trong quá trình cơm được nấu chín, còn thường được gọi là sữa gạo. Hồi đó, những nhà nào ở miền quê hầu như đều nấu cơm bằng bếp củi chứ làm gì có nồi cơm điện hiện đại như bây giờ. Chưa kể việc nhà sinh nhiều con, kinh tế lại không đủ nên các bà, các mẹ thường lấy nước cơm để nguội cho mấy đứa nhỏ trong nhà uống thay cho sữa.

Chén nước cơm tuổi thơ từng lớn lên cùng biết bao thế hệ: Có người cho rằng uống còn ngon hơn sữa, giờ muốn thử lại cũng khó - Ảnh 4.

Tôi còn nhớ, trước khi nấu cơm mẹ thường đong gạo. Nhà thì 4 người mẹ đong khoảng 2 lon sữa, rồi mang vào sàn nước ngồi vo. Thường dù là vo một lần nước hay 2 lần nước, không chỉ tôi, mà chắc có lẽ nhiều gia đình vẫn thường đổ ào đi không thương tiếc. Nhưng với mẹ, mẹ lại trút nó vào một cái thau rồi để một bên. Tôi có hỏi sao mẹ chừa lại vậy, mẹ bảo “để đó lát rửa chén, không thì đem đi gội đầu sạch gàu với mượt tóc lắm”. Hóa ra, thứ tưởng chừng như nước lã kia lại có những công dụng đặc biệt tới vậy

Rồi mẹ bắt cơm lên bếp, tôi thấy nước trong nồi nhiều lắm, những tưởng để nấu cháo, dè đâu mẹ nói “đợi cho cơm nói sôi lát múc ra để uống”. Nghĩ cũng lạ, nên tôi cũng ráng chờ xem vị nó như nào mà mẹ lại bảo ngon lắm. Cái bếp than rực cả lửa đỏ, còn cơm trong nồi đua kêu “ùn ục”. Mẹ từ tốn lấy muôi múc từng cái một, cho vào bát rồi bảo tôi lấy đường cho vào rồi khuấy đều lên mà uống.

Tôi uống từng ngụm một, rồi ngẫm thấy cũng lạ, bát nước cơm đặc sánh như bột, có màu trắng ngần, lại có vị thơm, vị béo của gạo, đôi khi có lẫn một vài hạt gạo đã mềm, sao mà nó ngon thế kia, ngon không tả hết được. Cái mùi nồng của khói quyện với vị ngọt bùi của gạo và đường làm tôi thấy thích lắm, thích vô cùng cái món thức uống lạ kỳ mà đầy ngọt ngào này.

Chỉ là bát nước cơm chứ đâu cao sang gì như sữa bột hay sữa tươi bây giờ. Vậy mà ngày ấy, mỗi khi đưa bát nước cơm lên miệng, tôi lại cảm nhận được tình yêu thương của mẹ và những bà mẹ nghèo quê mình. Cuộc sống quê tôi ngày ấy đói kém, lam lũ quanh năm, có được gạo, sắn, ngô, khoai ăn cho no bụng là quý lắm rồi chứ chúng tôi chẳng dám mơ đến những thức quà xa xỉ như ngày nay. Bát nước cơm tuy tỏa ra vị thơm ngọt của gạo quê nhưng không hiểu sao tôi còn lắng nghe được vị nghèo lam lũ.

Và rồi sau này cuộc sống khá hơn, cơm được nấu bằng nồi điện và có đủ thứ sữa, bánh nên tôi không còn uống nước cơm pha đường nữa. Nhưng đối với tôi, nước cơm của mẹ nấu luôn thơm ngon hơn bất kỳ thứ quà bánh nào. Tôi vẫn nhớ bát nước cơm nghi ngút khói, nhớ cái vị nồng thơm của gạo và tình thương bao la của người mẹ nghèo đã nuôi lớn tuổi thơ tôi

. Để rồi thỉnh thoảng, nhớ mẹ, tôi vẫn chắt nước cơm, tự nhấm nháp để nhớ về những ngày xưa cũ, nhưng vị không như ngày ấy, không như ngày mẹ hun nồi cơm đầy ắp khói mịt mù.

 

Còn bạn, bạn đã thử hay chưa bát nước cơm đầy ngọt bùi này..?
 

 Lê Thanh Lượng

________

 

Khám phá tác dụng thần kỳ của nước cơm

Tac dung ky dieu cua nuoc com

Từ xa xưa, các bà các mẹ đã thường chắt nước cơm để cho con uống với quan niệm cho rằng uống nước cơm sẽ giúp con mau lớn. Vậy, thực chất uống nước cơm có tác dụng gì? Nước cơm có phải là thức uống bổ dưỡng cho cơ thể hay không?  !

Nước cơm là phần nước được gạn lấy ra khi cơm sôi kỹ và gần cạn. Trong hạt gạo, có đến 70% là lượng tinh bột và trong đó có khoảng 8% chứa lượng protein và các vitamin dinh dưỡng, đặc biệt là loại vitamin B cùng các khoáng chất như Natri, Photpho,...Khi nấu cơm, vỏ cám từ hạt gạo sẽ tan ra trong nước, do vậy, nước cơm thực sự mang lại giá trị dinh dưỡng cao cho cơ thể chúng ta.

1. Nước cơm cung cấp nhiều năng lượng

Chính bởi vì trong nước cơm chứa nhiều hợp chất carbohydrate, chất này có tác dụng làm tăng năng lượng cho cơ thể một cách nhanh chóng. Do vậy, hãy tạo thói quen uống một ly nước cơm dinh dưỡng để bắt đầu ngày mới, bạn sẽ cảm thấy vô cùng tuyệt vời khi được khởi tạo năng lượng căng tràn. Hơn thế, nước cơm như một liều thuốc tăng lực mỗi khi bạn cảm thấy mệt mỏi và thiếu sức sống.

Khám phá tác dụng thần kỳ của nước cơm

Nước cơm là thức uống giàu chất dinh dưỡng

2. Uống nước cơm giúp chống táo bón

Trong nước cơm rất giàu thành phần chất xơ, do vậy, đây được coi là thức uống giúp chống táo bón cực kỳ hiệu quả. Ngoài ra, nước cơm cũng chứa nhiều tinh bột, có tác dụng kích thích các vi khuẩn có lợi hoạt động trong đường ruột và giúp hệ thống tiêu hoá được trơn chu, dễ dàng, ngăn ngừa bệnh táo bón.

3. Nước cơm giúp cơ thể không bị mất nước

Nước cơm được coi là thức uống tuyệt vời có khả năng cung cấp nguồn nước dinh dưỡng tự nhiên, sẽ mang lại hiệu quả đặc biệt nhất là vào những ngày hè nóng nực, khi cơ thể hoạt động nhiều và dẫn đến tình trạng thiếu nước và các chất dinh dưỡng qua sự bài tiết của tuyến mồ hôi. 

Tac dung ky dieu cua nuoc com

4. Giúp trẻ nhỏ hạ sốt nhanh chóng

Nước cơm là nước được chiết xuất từ gạo, cụ thể hơn và vỏ cám bám trên hạt gạo, chắt lọc từ nồi cơm đang sôi. Do vậy, đây là loại nước giàu hàm lượng tinh bột và các chất dinh dưỡng thực sự tốt cho sức khỏe, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Ngoài ra, trong nước cơm còn chứa một vài chất kháng sinh, chúng có tác dụng dung hòa nhiệt độ cơ thể, giúp trẻ hạ sốt ngay.

Cho trẻ uống NƯỚC CƠM ăn dặm kiểu này bổ hơn NHÂN SÂM, còi cọc mấy

Nước cơm giúp trẻ hạ sốt nhanh chóng

4. Tăng dinh dưỡng cho cơ thể

Như đã dẫn chứng ở trên, nước cơm là thức uống mang lại giá trị dinh dưỡng cao. Vậy nên, trong trường hợp cơ thể bị mệt, yếu hoặc bị ốm sốt thì uống nước cơm sẽ giúp cung cấp kịp thời các chất dinh dưỡng bị mất và ngăn chặn tình trạng mất nước. Không chỉ dừng lại ở đó, nó còn giúp đẩy nhanh quá trình nhanh lành bệnh.

Tac dung ky dieu cua nuoc com

5. Giảm nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy

Ngoài tác dụng ngăn ngừa táo bón, nước cơm cũng là một phương thuốc tự nhiên để chữa bệnh tiêu chảy hiệu quả. Đặc biệt, nước cơm là thức uống cực kỳ an toàn, ngay cả đối với trẻ nhỏ hoặc những người có bệnh lý về dạ dày cũng không bị ảnh hưởng khi sử dụng. Hơn nữa, nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, uống nước cơm giúp chữa bệnh tiêu chảy ở trẻ sơ sinh đặc biệt hiệu quả.

6. Kem dưỡng giúp bảo vệ da khỏi tia UV

Trong nước gạo có chứa dồi dào hàm lượng chất oryzanol – một trong những chất có tác dụng ngăn cản các bức xạ của tia cực tím (UV) có hại từ ánh nắng mặt trời. Vì thế, uống nước cơm sẽ giúp làn da bạn khoẻ mạnh hơn và có thể chống lại các tia UV nguy hiểm đó.

Khám phá tác dụng thần kỳ của nước cơm
Nước cơm giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời

7. Nước cơm giúp chữa chàm bội nhiễm

Sau khi gạn lấy nước cơm, để một thời gian cho lắng phần tinh bột phía dưới. Sau đó, lấy phần đặc sệt thoa vào vùng da bị chàm, làm thường xuyên để mang lại tác dụng rõ rệt. Bởi lẽ, các thành phần tinh bột có chứa trong nước cơm mang lại hiệu quả cao trong việc chữa những ảnh hưởng của bệnh chàm trên da.

Nước cơm đã quá đỗi thân thuộc đối với cuộc sống của chúng ta và dễ dàng tìm kiếm. Và việc uống nước cơm có tác dụng gì?  Đây chắc chắn không những là thức uống mang giá trị dinh dưỡng cao mà nước cơm còn giúp chữa nhiều bệnh hiệu quả, giúp cơ thể chúng ta khoẻ mạnh hơn. 

 

Phương Tuyền sưu tầm

Top 5 cách làm đẹp da bằng nước vo gạo cấp tốc ngay tại nhà -  PHARAMACEUTICAL CO.,LTD

 

Xem thêm...
Theo dõi RSS này