Phương trình HL79 - Thầy Lưu Như Hải

Phương trình HL79

Kỷ niệm của một học trò là tôi được Thày Hồ An bảo trợ về chuyên môn và bảo vệ trước sĩ quan công an QNĐN. Đây là một sự kiện xảy ra tại trường Cao Đẳng Sư Phạm Đà Nẵng năm 1979. Câu chuyện như sau:

Từ trước năm 1945 tại Đà Nẵng, Thầy Hồ An đã là một nhà giáo dục đi tiên phong kháng chiến chống thực dân. Sau 1975 Thầy về trường Cao Đẳng Sư Phạm Đà Nẵng, giảng dạy và lãnh đạo Khoa Tiếng Anh.

Tôi được ông anh là Lưu Trùng Dương giới thiệu đến gặp Thầy, và một hôm vào năm 1979 thì Thầy thu xếp cho tôi một buổi thuyết trình trước Ban Giảng Huấn của Khoa Tiếng Anh với đề tài: Câu Văn = Sigmaax + Sigmaby + Sigmacz + k.

Khi tôi sắp bắt đầu thì một sĩ quan từ Ty Công An QNĐN đến yêu cầu Thầy Hồ An hủy bỏ buổi thuyết trình. Thầy không đồng ý và nói chuyện với công an khá lâu. Viên sĩ quan này phải gọi điện về Ty CA xin lệnh lãnh đạo của Ty (Lúc bấy giờ còn gọi là Ty, chưa gọi là Sở như sau này). Cuối cùng thì Thầy Hồ An đã thắng và bảo tôi bắt đầu buổi thuyết trình.

Qua sự kiện này, tôi thấy rõ bản lĩnh và sĩ khí của Thầy là "Uy vũ bất năng khuất". Tôi vô cùng cảm kích là đã được Quý Nhơn Phò Hộ. Nếu là người khác thì đã chịu thua công an rồi, nhưng Giáo sư Hồ An cương quyết bảo vệ lẽ phải, cứu nguy cho học trò, thật là một tấm lòng cao thượng! Thật hiếm có vị thầy nào đủ uy dũng như Thầy. Về phần tôi thì từ đó tôi mang một món nợ ân tình (a debt of gratitude) vĩnh cửu đối với Thầy Hồ An.

Cách đây khoảng mươi năm, nhà báo kỳ cựu "X.B." đã viết một bài dài trên tờ báo lề phải "T.Ph." ở trong nước. Bài báo này sau khi nhắc đến việc mấy bố con tôi bị trù dập, trả thù, thì có một câu đại ý như sau: "Đã có một thời người ta kỵ tiếng Anh ..."

Nhân dịp này, cho tôi kính gởi đến nhà báo X.B. (hiện nay còn ở trong nước) lời cảm ơn chân thành về tinh thần Hiệp Sĩ của ông.

Chú thích:

Sigma là một mẫu tự trong bảng chữ cái Hy Lạp: upper-case Σ, lower-case σ.

Trong toán học thì Σ là ký hiệu chỉ Tổng số.

Phương trình HL79 của câu văn là: CV = Σax + Σby + Σcz + k Trong đó: a và c là số nguyên dương biến thiên (theo lý thuyết) trong khoảng (0, +∞), b là số nguyên dương, biến thiên trong khoảng (1, +∞), k là hằng số (một thành ngữ cố định), k có thể không cần thiết. x: mệnh đề độc lập y: mđ chính z: mđ phụ

(1) khi a=1, b=0, c=0 bất kể k CV = x Đó là câu đơn (simple sentence)

(2) khi a = 2 hoặc a > 2, bất kể k, b = 0, c = 0 CV = Σax Đó là câu bình hợp (compound sentence)

(3) khi a = 0, b = hay > 1, c = hay > 1 Với b = c, bất kể k, CV = Σby + Σcz Đó là câu phức hợp (complex sentence)

Thí dụ: CV = 2y + 2z (4) khi a = b = c = 1, bất kể k,

Thí dụ: CV = x + y + z Hay khi a = 1, Σb = Σc = hay > 2

Thí dụ: CV = x + 2y + 2z CV = x + 3y + 3z.

Nói cách khác CV = x + ny + nz, với n là số nguyên dương, biến thiên trong khoảng (1, +∞)

Đó là câu tổng hợp (compound-complex sentence)

NB: Nếu một câu văn không nghiệm đúng phương trình HL79 thì là một câu què (bất thành cú) bị điểm liệt (F).

Lưu Như Hải - August 2015