Bánh Bèo Chén - Phương Tuyền

Bánh Bèo Chén

Phương Tuyền

Ngày xưa cứ mỗi lần tan học về là lại theo lũ bạn ghé vào những quán bánh bèo chén nằm gần trường. Đứa nào cũng gọi cho mình một mâm bánh bèo và bắt đầu cuộc chiến.

Khi những mâm bánh bèo chén được mang ra, tiếng cười rôm rả của lũ bạn cũng dường như lắng xuống một tí. Thay thế vào khoảng không trống trải lúc đó là tiếng leng keng của những chiếc muỗng sắt cà vào thành chén để khạy chiếc bánh lên. Chen thêm vào tiếng cắn rôm rốp của miếng da heo chiên giòn, tiếng húp xì xụp nước mắm, pha lẫn tiếng hít hà khi đứa nào cắn phải miếng ớt cay xé lưỡi.

Cứ ăn hết một chén thì lại tranh thủ khoanh bánh cái chén mới. Đứa thì cắt bánh làm đôi, làm tư ăn từ từ để thường thức hết từng hương vị riêng trong chén bánh. Đứa thì làm cái rột cho nguyên cái bánh vào miệng và nhai ngồm ngoàm. Nhai xong, đứa nào dường như cũng đưa chén lên húp hết phần nước mắm còn lại trong chén. Mà thiệt, phần nước mắm này ngon vô cùng, bỏ đi thì thật phí của trời. Vị nước mắm pha loãng cộng với vị mằn mặn của tôm cháy, bùi bùi của đậu xanh tán nhuyễn, hương thơm của hành phi, hành lá và giòn giòn của bánh mì chiên thay tóp mỡ. Hết chén này đến chén khác. Chồng chén cứ bắt đầu cao dần lên

Chẳng nói với nhau là sẽ đua xem đứa nào ăn xong sớm nhất, nhưng thoắt một cái cả lũ đều khúc khích cười vì nguyên mâm bánh bèo chén đã hết sạch sành sanh. Không biết vì bánh bèo ngon quá hay là vì bụng đói sau những giờ tan học mà ăn xong một mâm rồi, nét thèm thuồng vẫn còn hiện rõ trên gương mặt của mỗi đứa.

Bánh bèo chén là một món ăn dân dã, bình dị của người Huế. Chiếc bánh bé xíu dẻo thơm hương bột gạo, vị ngọt của tôm hòa trong chén nước mắm cay làm người ăn phải xuýt xoa khi thưởng thức. Không biết bánh bèo có từ bao giờ, cũng không ai giải thích được vì sao gọi là bánh bè Bánh bèo được làm từ bột gạo loại ngon nguyên chất, đúc bánh trong từng chén nhỏ xinh như chực tan ngay đầu lưỡi, kiểu thưởng thức ẩm thực lấy hương hoa như nhà văn Nguyễn Tuân từng nhận xét. Đó chính là điểm khác biệt lớn nhất của bánh bèo chính gốc xứ Huế và các phiên bản khác của bánh bèo của từng vùng miền.

Hôm nay nhớ lại những kỷ niệm thời cắp sách đến trường, Phương Tuyền vào bếp, mang chồng chén bé xíu ra làm lại món bánh bèo chén ngày nào.
Để làm được một mâm bánh bèo thì trải qua biết bao nhiêu công đoạn từ lúc pha bột, làm nhân, hấp bánh và trình bày. Giờ nghĩ lại, ngày xưa lũ bạn vào chén gần cả trăm bánh mà đâu biết hết được công sức của người làm bánh lúc đấy.

Phương Tuyển cũng làm được một mâm bánh bèo chén. Có ai ủng hộ em vài chén không để em bán hết mâm này. Xin chia sẻ với quý Thầy Cô cùng các anh chị thành quả của em ngày hôm nay.

Bếp Phương Tuyền
1/15/2023

___________

Bánh bèo - một tên gọi, muôn vàn hình thức

Hiếm có món ăn nào trùng tên nhưng lại khác nhau về hình thức, cách chế biến, hương vị tại mỗi tỉnh thành như bánh bèo.

Bánh bèo Hải Phòng có hình dạng khá giống bánh đúc và ăn giống bánh giò nhưng cứng hơn. Bánh được chế biến từ bột gạo với nhân bánh là hành phi, thịt lợn, mộc nhĩ, sau đó đổ vào khuôn lá chuối để hấp cách thuỷ. Sau đó, tuỳ vào người ăn, hành phi được bỏ lên trên. Nước chấm là thành phần quan trọng để thưởng thức bánh bèo Hải Phòng trọn vẹn. Thực khách tuỳ khẩu vị vắt thêm quất, cho thêm ớt bột, hạt tiêu và rau thơm. Món ăn này thường được ăn kèm với thịt viên và chả, giống như ăn bánh cuốn. Ảnh: Ngọc Ánh

Bánh bèo Nghệ An có hình dạng giống với bánh bột lọc xứ Huế, chỉ khác nhau ở tên gọi. Bánh được làm từ bột lọc, cho nhân vào rồi vắt thành hình tròn dẹt, gập đôi lại. Khi hấp chín, bánh trong vắt, nhìn rõ nhân tôm và thịt nạc bên trong. Bánh bèo xứ Nghệ khi ăn thường rưới đẫm mắm chấm, rắc thêm hành khô và ớt tươi để thưởng thức. Ảnh: @haknxjdf/Instagram

Một đĩa bánh bèo Quảng Bình gồm những miếng bánh tròn mướt được xếp chồng lớp, sát nhau như lá bèo trên mặt sông. Người ta cho rằng, cách bày trí cũng chính là nguồn gốc tên gọi của món ăn này. Để làm bánh, ta cần hoà bột gạo với nước theo tỷ lệ chuẩn, cho vào khuôn tròn dẹt, chín trong lửa vừa. Thành phẩm là miếng bánh có màu trắng mướt mắt, sau đó, quết một lớp mỡ rồi bày bánh lên đĩa. Tôm chấy được xào trên chảo đến khi có màu vàng ưng ý, được rắc lên trên bánh. Cuối cùng, tóp mỡ được cho lên sau cùng. Tất cả hương vị quyện lại khiến món bánh thơm lừng, hấp dẫn. Ảnh: @diem.jeansvnxk/Instagram.

Bánh bèo chén là đặc sản mời khách đến thăm xứ Huế. Về thành phần cũng như cách chế biến, bánh bèo Huế giống với bánh bèo Quảng Bình nhưng cho vào chén, đúng theo phong cách "ăn hương ăn hoa" của người cố đô. Trên mỗi chén sẽ rắc thêm tôm chấy, tóp mỡ và hành phi. Khi ăn, thực khách ruới nước mắm cay ngọt lên trên, thưởng thức món bánh dẻo dai, béo bùi nhưng lại không bị ngấy. Ảnh: Liz Phung.

Bánh bèo Quảng Nam cũng được đựng trong những chén nhỏ như bánh bèo chén Huế, tuy nhiên khác biệt với lớp bột thoảng hương lá dứa. Món bánh này được ăn thiên về để no hơn là ăn vặt, do phần bột được đổ dày hơn khiến thực khách no lâu. Phần tôm thay vì rắc lên như bánh bèo các tỉnh khác lại được nấu thành sốt đặc sánh với bột năng, đậm mùi tỏi băm. Bánh chín khéo phải có xoáy ở giữa để đổ sốt tôm lên trên. Khi ăn, thực khách chan nước mắm nguyên chất hoặc mắm dầm tỏi, ớt xanh. Ảnh: @talithaeatsalot/Instagram

Bánh bèo lá dứa là một loại bánh ngọt, đặc sản của miền Tây. Người dân sông nước thường ăn như món đồ ngọt ăn vặt trong ngày. Bánh thường có nhân là đậu xanh hoặc không có nhân, khi ăn chan nước cốt dứa và rắc mè rang lên bánh. Ngoài ra, bánh có thể ăn trực tiếp, chấm muối mè. Ảnh: @doanvatcoba/Instagram

 Trung Nghĩa (Theo VnExpress)